تعداد صفحه: 12
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مراحل رشد گندم:
گیاه شناسی گندم :
▪ ریشه :
▪ ساقه Culm
▪ برگ Leaf
▪ گل وگل آذین گندم
▪ گرده افشانی و لقاح
کاشت گندم
تهیه زمین مناسب:
ساقه خردکن ذرت و اثر آن در ایجاد تهیه زمین مطلوب :
مزایای استفاده از ساقه خرد کن :
تاریخ کاشت مناسب :
داشت گندم
آبیاری مزارع :
کنترل علف های هرز :
کنترل زراعی:
کنترل شیمیایی :
کاربردکود ازت :
برداشت گندم
نتیجه گیری:
مراحل رشد گندم:
دوره رشد گندم شامل مراحل:
ـ جوانه زنی،
ـ پنجه زنی،
ـ تشکیل روزت،
ـ ساقه رفتن،
ـ تشکیل گل و تشکیل میوه است
گیاه شناسی گندم :
گندم گیاهی است که از خانواده Poaceae واز جنس Tiriticum . بارزترین خصوصیات گیاه شناسی گندم عبارتند از :
▪ ریشه :
که عبارتند از ؛ ریشه های اولیه و ریشه های ثانویه .
1) Seminal
به ریشه اولیه دیشه حقیقی و ریشه بذری نیز می گویند . این ریشه ها از گیاهگ بذر منشآ می گیرند . ریشه های اولیه پوشیده از کرک های نازک بنام تارهای کشنده می باشد . که وظیفه جذب آب و املاح را دارند.
2) econdary roots
به ریشه های ثانویه نابجا یا کاذب می گویند . نقش اصلی و اساسی ریشه به عهده این نوع ریشه ها می باشد .این ریشه ها از گره انشعاب یا طوقه Crown محلی که اندام های هوایی یا پنجه نیز ایجاد می شود ، منشا ُمی گیرند.
▪ ساقه Culm
تمام گندم ها دارای ساقه استوانه ای ، بند بند ، بدون انشعاب و اغلب تو خالی می باشد که به آن سوفار یا سوفال گفته می شود.
هر بند ساقه را یک گره node و فواصل آنها را میانگره Inter node می گویند
تعداد گره و فواصل آنها در واریته های مختلف گندم ۵-۸ واغلب ۶ عدد دانست .
▪ برگ Leaf
گندم دارای برگ های کشیده و باریک به طول متوسط ۱۵- ۲۰ سانتی متر با رگ برگ های موازی می باشد. هر برگ از دو قسمت پهنک وغلاف تشکیل شده است .غلاف هر برگ که در جهت طولی شکاف دارد، تمام یک میان گره را پوشانده و در محل اتصال آن به پهنک یک زائده به نام Ligule و یک جفت زائده به نام Stipule با گوشوارک Auricule دیده می شود.
▪ گل وگل آذین گندم
هرگندم شامل یک مادگی یک برچه ای ساده با کلاله دو شاخه ای و ۳ پرچم می باشد . بساک پرچم ها شبیه X می باشد.کاسبرگ وگلبرگ در گندم وجود ندارد. اما برگ های تغییر شکل یافته ای به نام پوشینه glumlle مانند دو قاشقک اندام های زایای برگ را می پوشانند. به پوشینه داخلی پالئا وبه پوشینه خارجی Awn می گویند ولذا پرچم ودانه گروه تولیدی آن راه به بیرون ندارد. در قائده پوشینه در درون دو جسم بالشتک مانند به نام Lodiculess قرار گرفته است. لودیکولها با تورم خود باعث باز شدن لما و پالئا از هم و آذاد شدن اندام های زایا می شوند.
▪ گرده افشانی و لقاح
گندم گیاهی دو جنسی hermaphrodite و خود لقاح می باشد . درصد دگر لقاهی در این گیاه معمولاً ۱% و حداکثر به ۴% ممکن است برسد. خود گشنی گندم به این دلیل است که رسیدن پرچم ها ،آزاد کردن دانه های گرده و تلقیح حدود ۹۹% گلها قبل از باز شدن پوشینه از یکدیگر می باشد. عمل لقاح از میان طول سنبله شروع شده و به دو طرف ادامه پیدا می کند .
کاشت گندم
تهیه زمین مناسب:
تهیه زمین مناسب یکی از مهمترین توصیه ها در راستای افزایش عملکرد گندم و البته هر محصول دیگری می باشد . بدین لحاظ اجرای عملیات ذیل جهت تهیه زمین مناسب ضروری است :
ساقه خردکن ذرت و اثر آن در ایجاد تهیه زمین مطلوب :
از عوامل مهم کاهش عملکرد باقی ماندن ساقه های ذرت در مزرعه پس از برداشت این گیاه می باشد که با ایجاد فضاهای زیاد در خاک مانع از ایجاد تراکم مناسب و همچنین عدم تهیه بستر مناسب کشت گندم می گردد. سوزاندن این ساقه های ضمخت که البته کار اکثر کشاورزان است نه تنها نمی تواند این ساقه ها را از بین ببرد بلکه با سوزاندن لایه های رویی خاک باعث آسیب رساندن به مواد آلی خاک و در واقع سوزاندن این مواد طلایی می گردد .
بر اساس توصیه های ذکر شده در این مورد استفاده از ساقه خردکن ذرت امری مهم به حساب آمده و با خرد کردن ساقه های ضخیم باقیمانده از ذرت مشکل این ساقه ها تاحدی حل خواهد شد.
مزایای استفاده از ساقه خرد کن :
1- خردکردن ساقه های ضخیم ذرت
2- به دلیل خردشدن ساقه های بلند و ضخیم ذرت ، در صورت زدن دیسک فضاهای باز و نامناسب در زمین وجود نداشته و در نتیجه بستر مناسبی برای رشد بذر گندم مهیا خواهد شد .
3- مواد آلی فراوانی که در ساقه های ذرت اندوخته شده است با خردکردن بقایای ذرت به خاک باز خواهدگشت.
تعداد صفحه: 14
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
گریس
نامگذاری
ساخت صابون
ساخت گریس
کریستال ها
گرید
رنگ
پرکننده ها
نقطه قطره ای شدن
انواع گریس
استاندارد DIN
گریس
گریس ماده ای است جامد یا نیمه جامد که از ترکیب یک ماده پرکننده و صابون (Thickener) ، در داخل روغن به دست می آید. البته ممکن است سایر موادی که بتواند بر خاصیت آن بیفزاید نیز در آن به کار گرفته شود. روغن های معدنی (مشتقات نفتی) و یا سنتتیک ماده اصلی تشکیل دهنده گریس است که در حدود80 درصد آن را تشکیل می دهند و نقش مهمی در قوام آن دارند. در صورتی که این ماده با کیفیت نامناسب مورد استفاده قرار گیرد ساختار گریس بسیار ضعیف و ناپایدار شده و در شرایط سخت به صورت دو فاز (روغن و صابون) در آمده و به قطعات و ماشین آلات صدمه بسیار وارد خواهد کرد. دومین ماده اصلی تشکیل دهنده گریس، صابون است که آن نیز دارای انواع مختلف می باشد. برای ساخت گریس، صابون در داخل روغن به وسیله حرارت ترکیب و پخته می شود. دراین مرحله، صابون در روغن، کریستالیزه شده و تولید الیاف (Fibers) می کند و ترکیب به صورت ژلاتینی حاصل می شود. سپس گریس در دمای قابل تخلیه درون ظروف تخلیه می شود. لازم به تذکر است که در برخی از انواع گریس تشکیل این رشته ها در داخل گریس، بعد از اتمام پخت تا مدت طولانی ادامه پیدا می کند. گریس مخلوطی ژلاتینی است از یک سیال روانکار (روغن) و یک ماده غلیظ کننده و مواد افزودنی خاص.
ماده غلیظ کننده مهمترین عامل پایداری در شرایط دمایی بالا و حفظ کیفیت در مدت زمان مصرف و در هنگام نگهداری گریس می باشد.
درجه حرارت اثر قابل ملاحظه ای بر استحکام گریس دارد،اگر درجه حرارت زیاد باشد،گریس ابتدا نرم شده و سپس تبدیل به مایع می شود که در این حالت گریس خاصیت روانسازی خود را از دست می دهد. هر گریس محدوده ی دمایی بهره برداری معینی دارد لذا نباید هیچگاه گریس را در دمایی بالاتر از این محدوده ی مجاز به کار برد.
همه ی گریس ها به غیر از گریس های کلسیم و آلومینیوم در برابر دماهایی تا حدود 145 درجه سانتیگراد پایداری قابل توجهی دارند که البته این پایداری برای گریس های کمپلکس صابونی تا 250 درجه سانتیگراد است.
گریس های کمپلکس صابونی با پایه ی غلیظ کننده ای از کمپلکس صابون که شامل صابون ساده به اضافه نمکی از یک اسید با وزن مولکولی پایین است تولید می شود و در نتیجه ترکیب صابون و نمک الیافی در ساختار گریس شکل می گیرد که حواص ویژه ای در آن تولید می کند.
البته امروزه گریس هایی وجود دارند که قابلیت تحمل تا 1100 درجه سانتیگراد را دارند،در این گریس ها از الیاف فلزی به عنوان مواد افزودنی استفاده می شود،از این نوع گریس ها می توان گریس Molykote را نام برد که در ساختار آن از فلزات روی و مس استفاده شده است.
نامگذاری
گریس را با پایه صابونی آن می شناسند. عمده ترین صابون های سازنده گریس شامل صابون کلسیم (در گریس های کاپ وشاسی)، سدیم (در گریس های R.B.B ، فایبر یا با نام تجاری والوالین) ، صابون لیتیم (در گریس های مالتی پرپوز و ماهان) ، غیر آلی (در گریس نسوز یا بنتون) و سایر صابون ها مانند آلومینیوم.
تعداد صفحه: 24
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدمه
تعریف
بیت
مصراع
وزن شعر
ردیف
قافیه
مصرّع
قالب
قالب های شعری سنتی:
مثنوی :
موضوع مثنوی :
شکل گرافیکی قالب مثنوی:
مشخصات مثنوی :
حکایت
غزل :
موضوع غزل :
شکل گرافیکی قالب غزل :
مشخصات غزل :
فرق غزل و قصیده :
نمونه ای از غزل حافظ:
قصیده :
موضوع قصیده:
شکل گرافیکی قالب قصیده
نمونه ای از قصیده
دوبیتی
شکل گرافیکی دوبیتی :
نمونه:
رباعی :
شکل گرافیکی رباعی
نمونه هایی از رباعی:
ترجیع بند :
شکل گرافیکی ترجیع بند
نمونه ای از ترجیع بند از دیوان سعدی
مستزاد :
قطعه :
شکل گرافیکی قطعه
مُسَمَّط :
شکل گرافیکی مسمط
شعر نیمایی
نمونه ای از شعر نیمایی از فروغ فرخزاد:
قالب شعر سپید
منابع
مقدمه
منظور از قالب یک شعر، شکل آرایش مصرع ها و نظام قافیه آرایی آن است. شعر به مفهوم عام خود نه در تعریف می گنجد و نه در قالب، ولی شاعران و مخاطبان آنها، به مرور زمان به تفاهم هایی رسیده اند و شکلهایی خاص را در مصراع بندی و قافیه آرایی شعر به رسمیت شناخته اند. به این ترتیب در طول تاریخ، چند قالب پدید آمده و ؛ شاعران کهن ما کمتر از محدوده این قالبها خارج شده اند. فقط در قرن اخیر، یک تحوّل جهش وار داشته ایم که اصول حاکم بر قالبهای شعر را تا حدّ زیادی دستخوش تغییر کرده است.
تعریف
قالب شعر به شکل شعر گفته میشود که بر دو نوع است:
شکل ظاهری و شکل درونی (یا شکل ذهنی). شکل ظاهری که شامل وزن یا بیوزنی، تساوی مصرعها و یا کوتاهی و بلندی آنها، قافیهها : - در صورتی که قافیهای وجود داشته باشد - و صداها و حرکات ظاهری کلمه میشود.
قالب در شعر کلاسیک فارسی، شکل ظاهری است که قافیه به شعر میبخشد. طول هر مصرع، چیدمان هجاهای هر مصرع، تعداد ابیات، آرایش مصرعها، قافیه آرایی آنها و حتی عاطفه انتقالی شاعر به خواننده دیگر عوامل تعیین کننده قالب ظاهری شعرند.
بیت : کمترین مقدار شعر یک بیت است.
مصراع: هر بیت شامل دو قسمت است هریک از این بخش ها یک مصراع نام دارد کمترین مقدار سخن موزون یک مصراع است.
وزن شعر: آهنگ خاصی که در تمام مصراعهای یک شعر یکسان است همان وزن شعر نامیده می شود.
ردیف: کلمات هم معنی و مستقلی که در پایان مصراعها عیناً تکرار می شود ردیف نام دارد. شعری که ردیف دارد (مردّف) خوانده می شود.
قافیه : کلمات هم آهنگ و هم وزن مصراعهای شعر را قافیه گویند.
ای ساربان آهسته ران کارام جانم می رود وان دل که با خود داشتم با دلستانم می رود
قافیه ردیف
قافیه اجباری و ردیف اختیاری است ،ردیف همواره تابع قافیه است و بعد از آن می آید.
مصرّع : بیتی که هر دو مصراع آن قافیه داشته باشد مصرّع نام دارد.
قالب : شکلی که قافیه به شعر می بخشد قالب نام دارد . ( شعر سنتی قالب های متفاوتی دارد و شعر نیمایی (نو) قالب مشخصی ندارد.
تعداد صفحه: 111
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول _ تاریخچه فرشبافی
قالی بافی در ادوار پیشین
قالی بافی در عصر صفویه
طرح ترنج دار
قالی اردبیل (قالی شیخ صفی)
قالی موج دریا
فرش چلسی
فرش ترنجدار منظره حیوانات موزه میلان
طرح گلدانی
طرح شکارگاه
طرح درخت و بوته
طرح گلدار هراتی
طرح باغی
طرح فرش های لهستانی
قالی بافی ایران از پایان دوره صفویه تا سال 1300 هجری شمسی
وضعیت قالی بافی ایران در سالهای معاصر
شرکت سهامی فرش ایران
سازمان صنایع دستی ایران
وزارت جهاد کشاورزی
فصل دوم _ مواد اولیه مورد نیاز قالی بافی
پشم
کرک
پنبه
ابریشم
فصل سوم – ابزار و وسایل
تکنیک گره زنی
گره
قیورد یا ترکی باف ( یاگره ترکی)
جفت ایلیمه یا گره جفتی
فشردگی گر ها
بافت و ابزارهای آن
ابزار کار
انواع دار قالی
حاشیه دو سر قالی
گره ها
پود
تراشیدن و یا قیچی کردن
نقش
واگیره
اندازه ها
قالی
کلگلی یاکله ای
کناره
دوزرع ، پرده ، سجاده
نماز یا جانماز
زرع و نیم
یاستیک
نقش های و نمادها
آرایش و نقش طبیعی
نقش هندسی و منظم
نمادها
مرغ مذهب زرتشت
ساواستیکا
درخت
بته
چلیپا (صلیب)
نمادهای چینی
حیوانات
فصل چهارم _ نقش قالی
مقدمه
طرحهای ایلیاتی
طرح های شهری
طبقه بندی طرحهای قالی
اصطلاح لچک و ترنج
طرح شاه عباسی
طرح اسلیمی
طرح گلدانی
طرح هراتی
طرح درختی
طرح بته ای
طرح خشتی
طرح مناظر طبیعی _ شخصیت ها و اثار تاریخی
طظحهای ذهن بافت ایلی
طرح محرابی
طرح افشان
طرحهای بندی
فصل پنجم _ طبقه بندی فرش ها
فرشهای ایلیاتی
فرش های روستائی و شهری
توضیحی درباره شناخت و ساختار قالیچه های تصویری
1_ موضوع
2_ محل بافت
3_ تاریخ بافت
4_ اندازه
5_ ریسیدن
6_ تابیدن
7_ تار
8_ پود
9_ گره
الف _ گره متقارن
ب _گره نامتقارن
موضوعهای مذهبی و داستانهای قرآن
پادشاهان
کرمان و قالیچه های تصویری
منبع:
مقدمه
مقدمه ذوق و خلاقیت هنری هر جامعه ای از سنن زندگی و سوابق تاریخی و محیط زیست آحاد آن قوم ریشه و الهام می گیرد و غالبا این ذوق و استعداد در یک و یا چند رشته خاص بگونه ای متبلور می شود که رقابت جوامع دیگر با آن ملتها و اقوام در آن رشته ها بدلایل متعدد تا حدودی دشوار و شاید عبث می گردد.
از جمله هنرهائی که در این سرزمین درمرور زمان به ذروه کمال و استادی رسیده و ذوق هنرمند ایرانی در پهنه آن فرصت تجلی وافر یافته هنر قالی بافی است. و دلیل این شکوفائی و اولیه مناسب برای تولید فرش از قبیل پشمهای مرغوب و انواع گیاهان رنگدار دانست .
بافت قالی و قالیچه در روستاها و یا درمیان ایالات بیشتر به عهده زنان و دختران است و در کارگاههای شهری حرفه ای است که بافندگان زن و مرد به آن می پردازند. کار پسران و انگشتان هنر مند خود در دل تارهای فرش جای داده و سرانجام در حالیکه دهها و صدها اثر زیبا و دل انگیز را با سرانگشت ماهر خویش آفریدند با مقراض اجل تارهای بستگی آنان از بهداشتی کارگاهها به بیماری فلج ، کوری ، رماتیسم و جهاز تنفس مبتلا میشوند. شاید به لحاظ تداعی محنت و محرومیت بافنده فرش و یا به خاطر تفکر در چگونگی آفرینش و طبیعت بی جان و زیبای آن باشد که رابطه ای که اساس آن بر زیبا پرستی و معنویت است با فرش و بافنده ناشناس و محروم آن برقرار شده و موانست با آنرا چنین تفکر آمیز و مشغول کننده می نماید .
علاقه و پیوند عاطفی مردم ایران به این میراث هنری خود و نیازی که بداشتن آن در مسکن و ماوای خود احساس می کنند زاید الوصف است و شاید به جرات بتوان گفت کمتر خانه شهری در ایران است که مفروش به تخته فرشی نباشد و در هیچ گوشه ای از جهان خرید و فروش فرش به آن مقیاسی که در ایران معمول است رایج باشد .
در سالهای اخیر فرصت های گرانبهایی برای کشورهای رقیب ایران فراهم آمد تا رکود کوتاه مدتی که در عرصه رقابت های جهانی برای فرش ایران بوجود آمده بود برای خود جای پای مستحکم تری باز کنند. در این سالها کشورهای پاکستان ، هندوستان ،چین و برخی از کشورهای اروپای شرقی چون رومانی و آلبانی با تقلید از نقشه ها و طرحهای ایران به منابع بزرگی از صادرات فرش دست یافتند و در مقیاسی وسیع برای آینده تجارت فرش ایران خطر ساز شدند ولی این حقیقتی مسلم است که قالی ایران به لحاظ بافت استادانه ، طرحها و رنگ های دلپسند و جالب همچنان در صدر باقی مانده ، روشن تر آنکه گویا قالی نفیس ایران بر تارک زیباترین و گرانبهاتین فرش گیتی درخششی دائمی دارد و این قولی است که جملگی برآنند.
فصل اول
تاریخچه فرشبافی
قالی بافی در ادوار پیشین
با وجود آنکه در مورد اولین منسوجات دست بافت بشر اطلاعاتی نسبتا مکفی وجود دارد ولی درباره نخستین فرش های گره دار جهان و تاریخ و محل بافت آنها دانسته های ما اندک بوده و بیشتر در حدود حدس و فرضیه باقی مانده است در ردیابی معکوس مسیر توسعه و پیشرفت فن قالی بافی و رسیدن به نقطه مبدا و مهد این پیشه مفید که پیدایش آن صرفا بر اساس رفع احتیاج و توسط چادرنشینان قبایل صحراگرد صورت گرفته است پژوهشگران اروپائی در گذشته در اثر تحقیقات خود با این نتیجه رسیده بودند که تمدن های باستانی مصر و اشور گهواره فرشبافی جهان بوده اند و شواهد نسبتا معتبری نیز در حصت این مدعا در اختیار داشتند از جمله مندرجات تورات به هنگامیکه در فصل هجرت قوم بنی اسرائیل در باب آرایش خیمه ها و استفاده از قالی سخن میراند و همچنین ستون یادبودی از شلمانصر دوم آشوری که در آن نقش دو تخته فرش با ریشه های بلند حکاکی شده است. فرضیه این محققین که قدمت بیشتر و اصالت کمتری داشته و بیشتر بر مبنای گفتاری استوار بوده وی ا اشاره بر نمونه ای غیر از فرش حقیقی چون نقش سنگی آن دارد باکشفیات باستان شناس معروف روسی بنام (ردنکو) که در نیمه اول قرن اخیر در میان توده های یخی موفق به کشف یک تخته فرش گرده دار می گردد بکلی دگرگون شده و در نتیجه مهد قالی بافی از سواحل نیل و رودخانه های دجله و فرات به آسیای مرکزی تغییر مکان می دهد . باشرح کامل تر این حفاری و تفاسیری که بر نتیجه این کشف با اهمیت نوشته شده مسئله را در زیر نور تابان تری می بریم .
در سال 1949 میلادی پروفسور ردنکو قطعه فرش گره داری را که در اصل به عنوان پوشش اسب بکار می رفته است در قبرهای مستور از یخ چادرنشینان صحرا گرد در محلی بنام پازیریک واقع در هشتاد کیلومتری مرز مغولستان در میان کوههای آلتائی کشف می نماید این فرش که قدمت آن به 2500 سال قبل می رسد در اندازه های 83/1×2 متر و با 360 گره در دسیمتر مربع و در رنگ قهوه ای مسی و سبز روشن بافته شده است. تصاویر حاشیه آن با اشکال متداول در دوره هخامنشی و نقوش تخت جمشید مشابهت فراوان و بلاتردیدی دارند و در زمینه مرکزی آن تصاویر ستاره های چهار پره ای عینا مشابه اشکال منعکس شده بر روی اشیا مکشوفه در لرستان مربوطه به این دوره در درون مجموعه ای از قابها محصور شده اند .
درباره سوابق تاریخی این فرش با اهمیت که در موزه (آرمیتاژ) لنینگراد نگهداری می شود پروفسور ردنکو معتقد است که در زمان مادها و یا پارتهای قدیمی بافته شده است بنابر نظریقه یکی از پژوهشگران معروف بنام (دیماند) در فرش پازیریک ترکیبی از طرحهای آشوری و هخامنشی و سکائی بکار رفته است او نیز مانند ردنکو عقیده دارد که مبدا این فرش از ایران است یکی دیگر از صاحب نظران فن بنام (اولریخ شورمان) پارا از این فراتر نهاده و عقیده دارد که این فرش در آذربایجان بافته شده است در حالیکه (یان بنت) معتقد است که با وجود فاصله ای متجاور از 3500 کیلومتر از کوههای آلتائی تا مرزهای کنونی ایران ، احتمال آنکه این فرش کار بافندگان ایرانی باشد بسیار ضعیف است. نامبرده در تاریخچه فرش پازیریک در کتابی تحت عنوان (قالیچه ها و قالی های جهان) است نامبرده در تاریخچه فرش پازیریک در کتابی تحت عنوان (قالیچه ها و قالی های جهان) منجزا تاکید می کند که مهد هنر و فن قالی بافی در شرق آسیا و در میان اقوام مغول بوده و از آنجا به نقاط غربی اسیا و از جمله ایران رسیده است.
قرائن تاریخی موید این نکته این است که قالی بافی در زمان ساسانیان رونق داشته است و در ارتباط با این مطلب ، سالنامه چینی (سوئی) مربوط به سالهای 590 تا 617 میلادی یعنی اندکی پیش از انقراض سلسله سالانی در میان کالاهای ایران از قالی نام می برد.
باقی مانده فرش معروف پازیریک در اندازه های 83/1×2 متر که در موزه آرمیتاژ لنینگراد (سن پتیرزبورک) نگهداری می شود.
سفیر جمهوریو نیز (جوزپه باربارو) در دربار (اوزن حسن) از حکام آق قویونلو بارها از قالیهای گرانبهایی که درکاخ او دیده سخن گفته است . متاسفانه امروزه از این قالیهای نفیس هیچگونه اثری باقی نمانده است .
قالی بافی در عصر صفویه
در دوره صفویه هنرهای معماری ، کاشیکاری ، نقاشی ، خطاطی ، تذهیب و قلی بافی بحد کمال و درخشش خود رسیدند در این دوره هنرمندان ایرانی به خلق آثاری انچنان دل انگیز و زیبا می پرداختند که هرگز همتایی نمی یابند طرحهای قالی از خلاقیت و نبوغ هنرمندان این عصر چنان بارور می شود که پس از گذشت چند صد سال هنوز مورد تقلید بوده و با همه کوشش که برای گشودن راهی به فراسوی چهار چوبه هنری این دوران معمول گردیده جز در تعدادی معدود توفیق چندانی نصیب طراحان نقش قالی نگردیده ، گویی تمام نگاره ها و نقوش ممکن قبلا بدست این هنرمندان چیزه دست طرحه و تکمیل شده است . قالی بافان این دوره با استفاده از این طرحهادر حدود یک هزار و پانصد تخته قالی و قالیچه از خود باقیمی گذارند که برخی از آنها بصورت شاهکارهای مسلم قالی بافی دنیا ثبت می شوند در این دوره قالی بافی از حالت یک پیشه روستایی و چادر نشینی به مقام یک حرفه با اهمیت در کارگاههای شهری تغییر موضع داده و تجارت و صدور آن به کشورهای اروپائی شروع می شود .
در سفرنامه های (تاورنیه) و (شاردن) و سایر کسانی که در آن موقع از ایران بازدید کرده اند به پیشرفت قالی بافی و مراکز متعدد بافت فرش در شهرهای اصفهان ، کاشان ، تبریز و کرمان اشارات فراوان شده است .
فرش های بافته شده در این دوره را بر اساس طرحهای آن در گروههای زیر طبقه بندی می کنند، ترنج دار، گلدانی، شکارگاه، گلدار هراتی ، درخت و بوته ، باغی ، لهستان .
طرح ترنج دار
طرح ترنج دار از اولین طرحهائی است که بر روی فرش های این دوره منعکس گردیده است و ما برای آشنایی بیشتر چهار تخته فرش معروف را که در این زمان در این سبک بافته شده اند انتخاب کرده و آنها را مورد مطالعه قرار می دهیم .
قالی اردبیل (قالی شیخ صفی)
قالی اردبیل یکی از زیباترین فرش هایی است که در بیست سال اولیه دوره صفویه بافته شده است. تار و پود این فرش از ابریشم و پرز آن از پشم بوده و کار بافت آن در سال 946 هجری قمری پایان گرفته است. نام بافنده آن (مقصود کاشانی)همراه با مطلع یکی از اشعار حافظ :
جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سر مرا بجز این در حواله گاهی نیست
در قسمت بالای فرش دیده می شود.
این قالی نفیس را شرکت ( زیگلر) که از سال 1883 میلادی در ایران در زمینه تولید و تجارت فرش فعالیت می نمود از ایران خارج نموده و به مبلغ 2000 لیره استرلینگ به موزه (ویکتوریا و البرت) لندن فروخته شده است .
در هر متر مربع این قالی 517000 گره از نوع سنه بکار رفته است . این فرش که مدت سه سال و نیم کار بافت آن به طول کشییده است 1152 سانتیمتر طول و 534 سانتیمتر عرض دارد طرح این قالی بسیار جالب است در وسط آن ترنج زیبائیی قرار دارد که شانزده کلاله دور آنرا احاطه نموده است نقش یک چهارم از این ترنج با کلاله های مربوط در چهار گوشه زمینه فرش تکرار شده و لچکهای چهارگانه قالی را می سازند:
زمینه فرش به رنگ آبی سیر است و تمامی آن با گلهای بسیار شکیل و ظریف تزئین شده است در داخل حاشیه بزرگ که با سه نوار حاشیه ای باریک محصور شده نقش کتیبه ها و گلوله هایی به صورت یک در میان دیده می شود.
در روایات چنین ست که این قالی برای آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیل جد خاندان صفویه بافته شده است. اما در این مورد بین محققین اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. عده ای از آنان انتساب این قالی را به مقبره مزبور به دلایل متعددی مردود می دانند یکی از آنها به نام ترنج طلائی رنگ فرش تاریخی اردبیل پوشیده شده از ترکه های ظریف اسلیمی با 16 کلاله جانبی محصور شده است. این ترکیب جالب در متن به رنگ سرمه ای مملو از شاخ های گل اناری که در جرگه طراحان نقش قالی به نام گلهای شاه عباسی معروفیت دارند جای گرفته است. این قالی بی نظیر هم اکنون زینت بخش موزه ویکتور و البرت لندن است.
(رکسفورد استید) رساله ای در این مورد نوشته و ادعا می کند اصولا در این آرامگاه ابعاد مناسبی برای پهن کردن این قالی وجود نداشته است. و همچنین بنا بگفته او در صورت اموال موقوفه این آرامگاه براساس تایید متولی آن در حدود 230 سال پیش فرشی با مشخصات این قالی وجود نداشته است. محقق نامبرده به نقل قول از شخصی بنام (جاکسون) که در سال 1919 میلادی با کارکنان شرکت (زیگلر)در مورد سوابق تاریخی این قالی مذاکراتی داشته است مینویسد: با وجود آنکه این فرش در تبریز خریداری شده است معهذا از مجموعه فرش های متعلق به استان حضرت رضا (ع) بوده است .
در مورد محل بافت این فرش نیز در بین اهل فن اختلاف است . عده ای بافت آنرا در تبریز می دانند، برخی در قزوین و بالاخره عده زیادتری آن را کار بافندگان کاشان که در کار بافت فرش های ابریشمی و نفیس مهارت وسابقه زیادی داشته اند دانسته و شاهد این مدعا را نیز اهلیت کاشی بافنده و نوع گره های فرش (گره های فارسی) می آورند.
بهرحال هیچیک از مسائل مطروحه و شک و تردیدهای موجود درباره سابقه تاریخی این فرش ، محل تردیدی در زیبایی و نفاست این اثر پر نام و نشان باقی نمی گذارد و این فرش بهر محل که وابسته باشد و توسط هر بافنده و با هر نوع گره ای بافته شده باشد درمجموعه فرشی است زیبا و شکیل و در خور هر گونه توجه و تحسین.
نمونه دیگری مشابه با این قالی که بافت ظریف تری داشته و فقط شامل قسمت بزرگی از زمینه فرش می باشد نیز در موزه (لوس آنجلس) در کالیفرنیا نگهداری می شود.
در سال 1314 شمسی کپیه ای از طرح این قالی با اندازه های کوچکتر (407 × 628 سانتیمتر) برای باشگاه افسران تهران در کارگاه قالی بافی ( عمو اوغلی) مشهد بافته شد.
قالی موج دریا
قالی معروف موج دریا که در موزه (وین) نگهداری می شود از نظر طرح و نقشه کاملا متمایز از سایر قالیهای ایرانی است بدین گونه که در قسمت های بالا و پائین ترنج بسیار بزرگ آن تصاویر کشتی و دریانورد بافته شده است این فرش و سایر فرش های مشابه آن که تا کنون فرش ترنج دار معروف به (موج دریا) از مجموعه فرش های موزه هنرهای دستی وین (اطریش)
این قالی جالب و غیر متعارف از نظر نقشه به اندازه های 72/3×77/6 متر با تار و پود پشمی و پانصد هزار گره در متر مربع به احتمال زیاد توسط هنرمندان کرمانی بافته شده است هشت تخته از آنها شناخته شده است بنابر سفارش بازرگانان پرتغالی که در این دوره در بنادر جنوب ایران مخصوصا بندر عباس در رفت و آمده بوده اند بافته شده اند و شاید به همین دلیل است که برخی از محققین فرض آنها را درگروه فرش های پرتغالی طبقه بندی نموده اند .
فرش چلسی
فرش چلسی که در نوع خود از فرش های زیبای جهان است از یکی از تجار خیابان کینگز در چلسی واقع در لندن خریداری شده و به این جهت بدین نام معروفیت یافته است این فرش هم اکنون در مجموعه فرش های موزه ویکتروریا و آلبرت لندن جای دارد تار و پود آن از ابریشم و پرز آن از پشم و به اندازه های 540×360 سانتیمتر و گره های آن از نوع فارسی و تعداد آن 7387 گره در دسیمتر مربع شمارش شده است این فرش دارای دو ترنج کامل با کلاله های جانبی و دو نیم ترنج متصل به حاشیه و لچکهائی به نقش یک چهارم ترنج است و در زمینه لاکی رنگ آن حیوانات شکار مانند آهو و گوزن و وحوشی مانند شیر و پلنگ و همچنین جانوران افسانه ای مانند اژدها در میان درختان و شاخسارهای گلدار دیده می شوند .
در حاشیه بزرگ فرش دو سری ختانی به هم پیوسته و یک شکل و معکوس با یکدیگر در دو رنگ قرمز لاکی و سرمه ای بافته شده اند که در مجموع نقش دلپذیری را به این فرش می دهند .
فرش ترنجدار منظره حیوانات موزه میلان
مشخصات فرش منظره حیوانات موزه میلان چنین ست :
فرش است در زمینه قرمز رنگ بدون لچک که فقط ترنج میانی دارد. نقش پر از حیوان این قالی با آن مشابهتی مطابق با فرش چلسی می دهد. تار و پود این فرش از ابریشم و پرز از پشم می باشد اندازه های آن 692×360 سانتیمتر و گره های آن از نوع سنه و تعداد آن 568800 گره در متر مربع شماره شده است. در بخش داخلی این فرش بر روی زمینه آبی رنگی که مانند قابی متن قرمز رنگ فرش را احاطه کرده است اشعاری نوشته شده است .
طرح گلدانی
در طرح زیبای گلدانی متن قالی غالبا با شاخه های اسلیمی و ترکه های گلدار و یا خطوط هندسی به مساحتهای لوزی و یا مربع به طریقی تقسیم شده است که زمین فرش مشبک و توری مانند و به نظر می رسد و در داخل هر یک از این مساحتهای کوچک شکل گلدانی مملو از گل و یا نقش دسته گلی دیده می شود غالبا طرحهای گلدانی یکسویه گلدانی ممکن است تصاویری از حیوانات وحشی و شکارچیانی سواره بر اسب بر متن فرش بافته شوند.
( آرتور پو) عقیده دارد که اصل این طرح ازجوشقان است وشاهد آن رانیز فرشی متعلق به ارامگاه شاه عباس در قوم می آورد که در مایه طرحهای گلدانی بافته شده و بافنده آن نعمت الله جوشقانی بوده است .
نمونه هایی از فرش های بافته شده با این طرح امروزه زینت بخش موزه های بزرگ دنیا در شهرهای نیویورک، هامبورگ، پاریس ، میلان ، لندن و تهران می باشند .
طرح شکارگاه
فرش های بافته شده در این سبک معمولا مجسم کننده صحنه هایی از شکار و طبیعت می باشند. تعداد فرش هایی که در این گروه و مربوط به این زمان طبقه بندی شده اند به هجده تخته می رسند .
تعداد صفحه: 17
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
مقدمه
در وصف قالی ایران دیگران کتابها نوشته اند، حتی بعضی از هنرشناسان قالیهای خوش بافت و خوش نقشه ایران را شاهکار صنعت و هنر شمرده اند و آنها را با نقاشیهای ایتالیائی در عهد رنسانس برابر دانسته اند. حتی شنیدهام که گروهی قالی ایرانی را مانند یک قطعه موسیقی سمفونیک دارای هم آهنگی ، تناسب و تنوع و خلاصه مجموعه متناسبی از جزئیات زیبا شمرده اند . اما خود ما شاید از بس قالی و قالیچه دیده ایم دیگر چشمانمان عادت کرده است و حتی بی آنکه متوجه زیبائی آنها شویم بر آنها پا می نهیم و می گذریم . درحالیکه قالیهای ایران از دیر زمانی زینت بخش موزه های بزرگ دنیا قرار گرفته است و هم اکنون می توان شکارهای جاویدی از هنرمندان شکیبا و صبور ایرانی در موزهای «متروپولیتن» در نیویورک، «ارمیتاژ» در لنینگراد، «ویکتوریا و آلبرت» در لندن ، «قیصر فردریک» در برلن ، «لوور» در پاریس و موزه «صنایع و هنرها» در وین تماشا کرد. اکنون باید علت زیبایی قالی ایران چیست و چه عامل یا عواملی باعث می شود که ما یک قطعه خوش ساخت و بافت قالی را شاهکار صنعت می نامیم؟
در هر قطعه قالی که ارزش هنری دارد چند عامل دست بدست می دهند و وحدت و هم آهنگی میان این عوامل باعث زیبایی هر قالی می شود. این عوامل عبارتند از:
1ـ رنگ آمیزی و هم آهنگی قالی. 2ـ نقشه و نظم موزون نقشها. 3ـ زمینه و بافت.
برای بوجود آوردن یک قطعه شاهکار قالی ، قالیبافان بزرگ قدم به قدم پیش می روند. ابتدا به سراغ پشم برویم. مهمترین و اصلی ترین عامل قالی ، پشم گوسفند یا کرک گردن یا زیر شکم بز است که قالیهای ظریف از آن بافته میشود. البته برای تار و پود قالی نخ بکار برده می شود، شک نیست که پشم چیده شده گوسفندان زنده برای این منظور ارجح است. زیرا قالیبافان عقیده دارند که پشم گوسفند زنده دارای جلا و سرشار از رنگ زنده است و به همین دلیل همیشه در موقع رنگ کردن پشم ، پشم چیده شده را به رنگهای باز و خاصه قرمز اختصاص می دهند درحالیکه پشم گوسفند ذبح شده برای رنگهای مرده از قبیل سورمه ای مورد استفاده قرار می گیرد . البته اگر گوسفندان در چراگاههای پرآب و علف چرا کنند و از گیاهان معطر کوهپایه و کوهستان تغذیه کنند پشم آنها گرانبهاتر خواهد بود. چنانکه پشم گوسفندانی که در چراگاههای دامنه الوند و یا در فراهان اراک مانند ساروق چرا می کنند و از گیاهان معطری مثل شیرین بیان و افسنتین و بابونه تغذیه می نمایند پشمشان دارای تموج خاصی می شود. و قالیهایی که با این قبیل پشمها بافته می شود دارای تموج و تلالؤ خاصی خواهد شد ، و هر چه سالیان بر آنها بگذرد این نوع قالیها گرانبهاتر خواهد گردید.
بعد از تهیه پشم، مرحله شستن و تمیز کردن آن پیش می آید. قالیبافان قدیم، این امر را بسان یک امر مقدس تلقی میکردند و عقیده داشتند که باید پشم و کرک را در آب چشمه صاف و شیرین و سر بشویند . معمولاً برای پاک شدن پشمها چوبک یا برگ درخت زال زالک بکار می برند . البته غیر از پشم گاهی از ابریشم و گلابتون زرین و سیمین هم برای تهیه قالی استفاده می شود مخصوصاً در قدیم که قالیهای ابریشمین ایران شهرت جهانی داشته است.
در قسمت رنگ آمیزی اولاً باید دانست که قالیبافهای ایرانی معمولاً رنگهای نباتی و طبیعی بکار می برند نه رنگهای مصنوعی و شیمیایی . دلیل این ترجیح هم واضح است زیرا جلا و ثبات رنگهای نباتی بیشتر از رنگهای شیمیایی است. درست است که اکنون صنعت رنگ شیمیایی ، به نهایت درجه کمال خود رسیده است و راست است که رنگهای شیمیایی از نظر تنوع بی حد و حساب بر رنگهای نباتی ترجیح دارد و حتی شاید ثبات و دوام رنگهای شیمیایی هم اخیراً از ثبات رنگهای نباتی در گذشته باشد و به علاوه صحیح است که بکار بردن رنگ شیمیایی هم آسانتر و هم سریعتر است تا جوشانیدن نباتات و برگ درختها و گلها و ریشهها و پوست میوه و بدست آوردن رنگ آنها. اما این یک سنت دیرین است که قالیبافها به آسانی از دست نخواهند داد. و نباید هم از دست بدهند زیرا هم لمعان و هم درخشندگی و اصالت و هارمونی و گرمای رنگ نباتی بر رنگ شیمیایی و مصنوعی ترجیح دارد. به علاوه گذشت زمان رنگهای طبیعی را پخته تر و کاملتر می سازد چنانکه قالی ایران هر چه بماند و کهنه تر شود، هر چند هم که رنگ پریده تر گردد باز عتیقه تر و گرانبهاتر است. اما در اینکه استادان قالی بافی هارمونی و هم آهنگی رنگها را از همان قدم اول رعایت می کنند، جای گفتگویی نیست. اگر گذارتان به کارگاه قالی بافی افتاده باشد ، دیده اید که گلوله های پشم های رنگین با هم آهنگی خاصی بر پیشانی چهارچوب وصل شده اند . و این رنگها چنان باهم جور شده اند که گویی نقاشی، تکه رنگهای متناسب را بر تخته شستی خود گذاشته است.
اما رنگهای نباتی از نباتات و پوست میوه های زیر بدست می آید:
تعداد صفحه: 28
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدمه
باورهای اساسی رویکرد غنی سازی ارتباط
ارزش ها در رویکرد غنی سازی ارتباط :
رویکرد غنی سازی ارتباط بر چهار پایه اساسی مبتنی است که عبارتند از :
مهارتهایی که به مراجعان آموزش داده می شود :
5عنصر هسته اصلی مهارتهای غنی سازی ارتباط دامی سازند :
تعاریف «ارتباط»
الگوهای ارتباطی
▪ الگوهای خطی
▪ الگوهای تعاملی
▪ الگوهای تبادلی
از نظر ستیر، پنج ویژگی عمده بر اثربخشی ارتباطات میان فردی تأثیر می گذارند:
ویژگیهای فرستنده مؤثر:
ویژگی های گیرنده مؤثر:
منابع
مقدمه
آماده ساختن افراد برای ایفای نقش ها و مسئولیت های خانوادگی امر تازه ای نیست. از آن رو که انسان ها درباره رشد بشر و زندگی خانوادگی دانش درونی ندارند، باید آن را از جایی بیاموزند. این یادگیری ها نه تنها می توانند از بروز آسیب های درون خانواده پیش گیری کنند، بلکه ممکن است سبب ارتقای کیفیت زندگی خانوادگی شوند.
بعضی از این انتقالات دانش تجربی طی رویدادهای طبیعی مانند بلوغ یا طی مراسم و آیین ها رخ می دهند، اما اغلب آن ها به شکل غیررسمی در سطح خانواده آموزش داده می شوند. برای مثال، اعضای خانواده مشارکت و نظارت در فعالیت ها و تعاملات خانواده را به گونه ای غیرمستقیم آموزش می دهند. در جوامع نسبتاً ساده و ابتدایی، خانواده قادر به آموزش اعضا در جهت انطباق آن ها با تغییرات جدید بود، ولی در جوامع پیشرفته و صنعتی، به دلیل تغییرات سریع، پیشرفت فنّاوری و تغییر نقش ها، آموزش های نسل گذشته ضمن اینکه به آسانی امکانپذیر نیستند، کافی و مناسب نیز نمی باشند. این تغییرات اجتماعی سریع و عدم انطباق دانش و مهارت های لازم می توانند سبب فشار بر افراد خانواده گردیده، در نتیجه، موجب گسستگی و یا مشکلات دیگر شوند.
به عقیده کرکندال (Kirkendull (به موازات صنعتی شدن و ستری شدن جوامع، مشکلات شخصی خانواده ها مانند طلاق، مشاجره و اختلاف نظر بین والدین و فرزندان و یا تغییر در نقش های زناشویی و خانوادگی افزایش می یابند و درست به همین دلیل، تلاش در جهت تقویت هرچه بیشتر نهاد خانواده از سوی مؤسسات کاملا مشهود است. با گذشت زمان، این تلاش ها منسجم تر شده و به پی ریزی حرکت هایی انجامیده اند که از جمله آن ها می توان به آموزش زندگی خانوادهو برنامه غنی سازی ازدواج اشاره کرد.
رویکرد غنی سازی ارتباط رویکردی است که دیدگاههای روان تحلیلی رفتاری ارتباطات و سیستمهای خانواده را در هم ادغام می کند این دیدگاه بر اهمیت شناخت باورهای افراد درباره علت بروز مشکلات تأکید کرده و به مراجعان کمک می کند که مهارتهایی را یاد بگیرند که آنها را قادر می کند تا مشکلات را حل کند بطور خلاصه در این برنامه درمانگر ابتدا به مراجعان کمک می کند احساس کنند درکشان کرده است و سپس به آنها کمک می کند تا مشکلاتشان را بصورت روشن تر بشناسند و سپس پی ببرند که یادگیری مهارتهای خاص به آنها کمک می کند تا با همکاری هم مشکلات را حل کنند . درمانگر و مراجع بر روی محدوده زمانی دوره عمل توافق می کند برنامه های غنی سازی ارتباط خدماتی آموزشی هستند که برای پیشبرد و غنی کردن روابط بین افراد نزدیک و صمیمی مخصوصاً افراد خانواده طراحی شده اند . هدف برنامه افزایش رضایت روانشناختی و عاطفی موجود در روابط افراد نزدیک است .
این برنامه ها رفاه شناختی عاطفی شرکت کنندگان را افزایش می دهد این برنامه ها بحث و مفاهیم عقلانی و منطقی را شامل می شود و در یک سطح شناختی بر روی مفاهیم و ایده ها عمل میکنند .
باورهای اساسی رویکرد غنی سازی ارتباط
یک باور اولیه غنی سازی ارتباط این است که فقدان درک یا درک نادرست از خود و افراد نزدیک عملکرد ما را تحلیل می برد متقابلاً درک خود و افراد نزدیک به ما کمک میکند تا بهتر عمل کنیم و یکی از اهداف اساسی رویکرد غنی سازی افزایش این درک است . بنابر رویکرد غنی سازی ارتباط ، روابط غنی روابطی هستند که در آنها افراد ظرفیت زیادی را برای درک خود ایجاد کرده اند که این درک را انتقال دهند . هدف این کار صرفاً افزایش ظرفیت درک کردن نیست بلکه استفاده از آن برای بهبود صدمات گذشته عملکردن به صورتی موثر در زمان حال و مواجح شدن با شکستهای زندگی در آینده است وقتی مهارت غنی سازی ارتباط آموزش داده شده اند به صورت بخشی دائمی از گنجینه رفتاری فرد در می آیند و در صورت لزوم می توانند مورد استفاده قرار گیرند . این رویکرد به انسانها کمک می کند فراتر از تغییر دادن موقعیت عمل کنند آنها قابلیت افراد را برای انجام کارهای متفاوت تقویتمی کنند الگوهای مهارتی رفتار بعد از یادگیری مهارتهای غنی سازی ارتباط تغییر کرده و روشهای کارآمد تر جایگزین آنها می شود .
تعداد صفحه: 22
فهرست مطالب
1- پلوروتوس استراتوس Pleurotus ostreatus
2- پلوروتوس فلوریدا Pleurotus florida
3- پلوروتوس ارینجی Pleurotus eryngii
4-پلوروتوس سیستیدیوسوس Pleurotus cystidiosus
5- پلوروتوس فلاباتوس Pleurotus djamor
6- پلوروتوس ساجرکاجو Pleurotus sajor-kaju
7- پلوروتوس سیترینوپیل آتوس Pleurotus citrinopileatus
کشت قارچ صدفی
میزان تولید در مکانی به مساحت 80 متر مربع
فضای مورد نیاز
محیط کشت قارچ صدفی
نحوه کشت قارچ صدفی
بذر زنی
کنترل دما و نور
میزان تولید
آبیاری
فصل کاشت:
اطاق پرورش قارچ:
نحوه اسکلت بندی:
تهیه بستر برای پرورش قارچ:
طرز کاشت قارچ در اطاق پرورش:
اسپر آماده کاشت:
طرز کاشت اسپون:
پوشاندن سطح بستر:
شرایط برای پرورش و رشد قارچ:
تهویه:
درجه حرارت:
رطوبت هوا و آبیاری:
درجه حرارت محیط:
تقویت خاک بستر:
برداشت محصول:
بسته بندی:
1- پلوروتوس استراتوس Pleurotus ostreatus
با نام صدف درخت و رنگ کلاهک از کرم تا خاکستری رنگ یکی از بهترین گونه های قارچ صدفی است و در سطح تجاری روی کاه و کلش غلات،چوب و بقایای گیاهی کشت داده می شود.باردهی این قارچ در طبیعت در کشورهای معتل در فصول پائیز و بهار که حرارت زیر 16 درجه سانتیگراد دارند صورت می گیرد.
2- پلوروتوس فلوریدا Pleurotus florida
با نام فارسی صدف درخت فلوریدا با رنگ کلاهک سفید اولین بار در مناطق نیمه گرمسیری فلوریدای آمریکا گزارش شده،از لحاظ شکل ظاهری مثل گونه صدف درخت ولی کمی کوچکتر است.این قارچ نسبت به گونه صدف درخت محصول بیشتری داشته و قادر است شرایط حرارتی بالائی را تحمل کند.
3- پلوروتوس ارینجی Pleurotus eryngii
با نام فارسی شاه صدف و رنگ کلاهک کرم تا قهوه ای روشن به طور طبیعی در جنوب اروپا و مناطق مرکز آسیا و افریقای جنوبی رشد می کند یکی از بزرگترین اندام باردهی در بین گونه های پلوروتوس را به خود اختصاص می دهد.بوی دلپذیر و کیفیت پخت مناسب ؛آن را در ردیف مرغوب ترین گونه های پلوروتوس قرار داده است.
4-پلوروتوس سیستیدیوسوس Pleurotus cystidiosus
با نام فارسی آبالون و رنگ کلاهک سفید تا قهوه ای روشن در تایوان به فراوانی کشت شده و به صدف تابستانی مشهور است و دارای بوی تندی می باشد.
5- پلوروتوس فلاباتوس Pleurotus djamor
با نام فارسی صدف صورتی با رنگ کلاهک صورتی کمرنگ می باشد.روش کشت آن اولین بار از هند گزارش شده بیشتر بومی مناطق گرمسیری است.این قارچ قدرت ساپروفیتی بالایی دارد.
6- پلوروتوس ساجرکاجو Pleurotus sajor-kaju
با نام فارسی دینگری و رنگ کلاهک خاکستری تا قهوهای از هند جمع آوری شد و سپس روش های کشت موفقیت آمیز آن در بخش قارچ شناسی و بیماری های گیاهی انستیتو تحقیقات کشاورزی هندوستان در دهلی نو مورد بررسی قرار گرفت و به علت رشد آسان و باردهی عالی و شکل و مزه خوب مناسب تشخیص داده شد.
7- پلوروتوس سیترینوپیل آتوس Pleurotus citrinopileatus
اندازه کلاهک این قارچ 2-5 سانتیمتر و به رنگ زرد طلائی مایل به زرد روشن لیموئی است.این قارچ به صورت خوشه های بزرگ و روی یک پایه رشد می کند.این گونه صورتی بسیار ترد و شکننده بوده ،حمل و نقل و جابه جایی آن پس از برداشت برای نواحی دور بسیار مشکل است.بر روی بستر کشت کاه پاستوریزه و خاک اره استریلیزه به سرعت رشد می کند و در دمای بال از رشد خوبی برخوردار است .قارچ صدفی طلائی بومی نواحی گرمسیری چین،جنوب ژاپن و مناطق نزدیک آن است.
کشت قارچ صدفی
از آنجایی که پرورش قارچها معمولاً در محیطی بسته انجام می شود لذا قارچها ی صدفی رامی توان در هر منطقه جغرافیائی و با هر نوع آب و هوایی تولید کرد. قارچها میتوانند اختلاف درجه حرارت 16 تا 30 درجه سانتیگراد را تحمل کنند .
میزان تولید در مکانی به مساحت 80 متر مربع
در یک مکان سرپوشیده دارای سقف مناسب به مساحت 80 متر مربع بیش از یک تن قارچ تولید میشود که زمان لازم برای انجام این کار در حدود 2 ماه بوده و اولین برداشت پس از یک ماه بدست می آید . این جزوه برای تولید قارچ صدفی در سطح محدود ( زیر 80 متر مربع ) نوشته شده بدیهی است جهت تولید در سطح وسیعتر دانش فنی بیشتری مورد نیاز می باشد که در کلاسهای تخصصی این آموزشگاه بصورت تئوری و عملی ارائه خواهد شد .
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
تعداد صفحه: 14
فهرست مطالب
مقدمه
تاریخچه غزل
تحولات در غزل :
انواع غزل های معاصر :
۱- غزل تعلیمی
۲- غزل سنت گرا
۳- غزل زنانه ،
۴- غزل به زبان امروزی
۵- غزل هندی
۶- غزل نو
۷- غزل های هندی نو
۸ – مثنوی غزل :
۹- غزل مثنوی
غزلواره :
غزلواره ای از پرویز خانقی :
منابع:
مقدمه
غزل در اصطلاح شعرای فارسی، اشعاری است بر یک وزن و قافیت، با مطلع مصرع که حد معمول متوسط مابین پنج بیت تا دوازده باشد و گاهی بیشتر از آن تا حدود پانزده و شانزده بیت، و بندرت تا نوزده بیت نیز گفته اند. اما از پنج بیت کمتر باشد میتوان آنرا غزل ناتمام گفت؛ و کمتر از سه بیت را به نام غزل نشاید نامید.کلمه غزل در اصل لغت، به معنی عشقبازی و حدیث عشق و عاشقی کردن است؛ و چون این نوع شعر بیشتر مشتمل بر سخنان عاشقانه است، آنرا غزل نامیده اند. ولیکن در غزل سرایی حدیث مغازله شرط نیست، بلکه ممکن است متضمن مضامین اخلاقی و دقایق حکمت و معرفت باشد، و از این نوع غزلهای حکیمانه و عارفانه نیز بسیار داریم که نمونه آنرا نقل خواهیم کرد.
فرق میان غزل با تغزیل قصیده، آن است که ابیات تغزل باید همه مربوط به یک موضوع و یک مطلب باشد، اما در غزل تنوع مطالب ممکن است؛ چندانکه آنرا شرط غزل دانسته اند. غزل هر قدر لطیف تر و پرسوز تر باشد، مطبوع تر و گیرنده تر است؛ و همان اندازه که در قصیده فخامت و جزالت مطلوب است، در الفاظ و معانی غزل باید رقت و لطافت بکار برد و از کلمات وحشی و تعبیرات خشن و ناهموار سخت احتراز کرد.
تاریخچه غزل
غزل، یکی از قدیمیترین قالبهای شعر فارسی است که شاید اگر در ادبیات جهان دنبالش بگردیم شکلهایی نزدیک به همین قالبی که در زبان فارسی وجود دارد را بتوانیم بیابیم.
غزل، یکی از قدیمیترین قالبهای شعر فارسی است که شاید اگر در ادبیات جهان دنبالش بگردیم شکلهایی نزدیک به همین قالبی که در زبان فارسی وجود دارد را بتوانیم بیابیم. وقتی انواع ادبی را تقسیم میکنند، یکی از گونههای ادبیات که نوع اصلی نیز محسوب میشود، تغزل است؛ که باید خود را در قالبی نشان داده ، محملی برای ارایه خود داشته باشد که ادبیات فارسی این را به عهده شعر نهاده است، یعنی هنر کلامی که تغزل را حمل میکند، شعر است غزل چون توانسته است تغزل را با خود حمل کند، پیشینهی بسیار دوری دارد؛ حتا در مراجعه به اوایل شکلگیری شعر فارسی نیز با غزل مواجه میشویم.درواقع، بعد از سرودههای شهید بلخی، غزل وارد ادبیات ایران میشود. با تقسیمبندیهای دوران شعر فارسی ،دقیقا همراه با شکل ویژهای که حکومت بر رعایای خود داشت، غزل هم شیوه خاصی را برای خودش در نظر گرفته است، وقتی میشود راحت و بدون پردهپوشی صحبت کرد، میبینیم که غزل از عناصری استفاده میکند که عناصری با نظایر بیرونی هستند که این امر در اشعار شاعرانی مانند فرخی، انوری و … که متعلق به سبک خراسانی هستند، مشاهده میشود.بعد از حمله مغول که نمیشد خیلی از حرفها را بیان کرد، غزل این وظیفه شاعران را به عهده میگیرد و هنگام سخن گفتن از شاهد، می و سرو، جای یک کاراکتر ساده در شعر، سعی به تبدیل کردن نماد دارد که بتواند معانی مختلفی را با خود حمل کنند. این امر در سبک عراقی بیشتر دیده میشود.
در سیر سیاسی و حالات اجتماعی ایران میبینیم که هر قدر حکومتها خردتر میشوند، از همه آموزهها در کنار هم استفاده میشود. به عنوان مثال در دورهای، شاعرانی که قبلا در حکومتهای وقت جایگاه مشخصی داشتند و آن جایگاه را در حکومتهای بعدی از دست میدهند، در کشورهای همسایه استقبال میشوند و شاعران سبک هندی به مضمونپردازی در ابیات غزل میپردازند که افراط بیش از حد باعث میشود این شیوه کارکرد جذاب خود را از دست بدهد.
بعد از این دوره، شاعران در دوره قاجار به طرزهای سابق غزل بازگشت میکنند که این امر تا دوران مشروطه و آشنا شدن قاطبه روشنفکران ایرانی با ادبیات فرنگی یا اروپایی و پیدایش شعری که نیما آن را تثبیت کرد، ادامه داشت. در این دوره نگاه جدیدی به شعر تزریق و پنجره جدیدی به شعر باز میشود و غزل جزو معدود قالبهایی است که خود را تثبیت کرده ، بعد از نیما سعی میکند از این تحولی که اتفاق افتاده است، تاثیر گرفته ، شکل دیگری بیابد و سعی میکند اجتماعی شود. البته در دوران مشروطه، شعرهای اجتماعی زیادی وجود داشت؛ ولی در اینجا بهصورت جدیتر این اتفاق افتاده و ما با طرز دیگری در غزل روبهرو میشویم.در حقیقت، تاثیر نیما تاثیر نگاهی است ک او بر شعر دارد؛ شیوهای که نیما ارایه میکند، فقط در صورت شعر نیست که شکل قالب را در ادبیات قدمایی ما عوض میکند؛ بلکه نیما در نوع نگاه به جهان تاثیر میگذارد. در شعر کهن جهان، جهان اقلیدسی یا ارسطویی یا متوازن و متعارفی است که این خود را در شعر هم نشان میدهد. گویی برای هر شعر ترازویی وجود دارد. نگاه بعد از دوره رنسانس نگاهی است که گالیله و نیوتن روی آن تاثیر گذاشته و هیات حاکم بر فیزیک هیات بطلمیوسی و آرام آرام برای پذیرفتن جهان نااقلیدسی آماده میشود. این قضیه همین طور که روی علوم تاثیر میگذارد، روی ادبیات و شعر و نگاه نیما هم اثر میگذارد و باعث میشود که شعر بعد از نیما کاملا جهت خود را عوض کند.
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
تعداد صفحه: 22
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
مقدمه
قرآن کتاب مقدس دین اسلام است و در باور مسلمانان سخنان خداست که به صورت وحی از سوی او توسط جبرئیل بر پیامبر اسلام، محمد بن عبدالله، نازل گردیده است مسلمانان، قرآن را بزرگترین معجزهٔ محمد و روشنترین دلیل بر پیامبری او میدانند . قرآن اصلیترین منبع وحی در اسلام به شمار میآید و به زبان عربی است. کلمهٔ قرآن در لغت به معنی “قرائت کردن» و “خواندن» است و مسلمانان معمولاً به آن با عناوینی مانند “قرآن کریم» و “قرآن مجید» اشاره میکنند. قرآن به ۳۰ جزء تقسیم شده و ۱۱۴ سوره دارد .
محتوای قرآن در مورد خدا بر توحید و یگانگی او تأکید دارد. قرآن خدا را به انسان نزدیکتر از رگ گردنش میداند، رابطه انسان با خدا را بینیاز از واسطه میداند و انسان را به تسلیم دربرابر امر خدا فرمان میدهد. قرآن پدیدههای طبیعی را نشانههایی (آیات) برای خدا میشمارد؛ دین و حقیقت را یکی میداند و تنوع ادیان را حاصل تنوع در مردم میداند. قرآن قوانین و حقوق در جامعه اسلامی را نیز تعریف میکند. قرآن مؤمنان را به جهاد در راه خدا میخواند و آنان را به نیکوکاری، به ویژه در مورد مسکینان و یتیمان فرا میخواند . حدیث ثقلین قرآن به همراه اهل بیت دو گوهری هستند که مسلمانان باید به آن دست بیازند تا گمراه نشوند.
مسلمانان براین باورند که قرآن یک بار به صورت کامل توسط جبرئیل در شب قدر بر محمد نازل گشته و سپس بار دیگر به صورت تدریجی بر او نازل شدهاست. از نظر تاریخی، دیدگاه غالب آن است که قرآن در زمان عثمان، خلیفه سوم، تحت نظارت جمعی از صحابه به رهبری زید بن ثابت به صورت یک کتاب جمع گردید و نسخههایی از آن به مکه، دمشق، کوفه، و بصره ارسال گردید. قرآن فعلی براساس قرائت کوفی قرن هشتم میلادی چاپ گردیده است.
به باور کسانی که به فرازمینی بودن این کتاب اعتقاد دارند “قرآن رساترین بیان است و از نظر موسیقی و وزن لفظی، در لغات و جملاتش نشانههای وحیانی ربانی مشهود است. وزنش نه وزن شعر است نه نثر، بلکه هر دو و برتر از هر دو است، در حدّی که در توان غیر خدا نیست، وزن و لفظ آن به گونهای تناسب و انسجام با معنا دارد که گوئی معناهایش در آن تجسم یافته است.
قرآن بر تمام جنبههای زندگی مسلمانان نفوذ کردهاست. ضربالمثلهای قرآنی نهتنها در زبان عربی، بلکه در زبان مسلمانان غیرعرب نیز راه یافتهاند. علوم قرآنی شامل بررسی تنزیل قرآن، شان نزول، تلاوت، وجوه زبانی، تفسیر، اعجاز، و تاریخ میشود.
درآمد:
قرآن معجزه جاویدان پیامبر اسلام و سند زنده حقانیت راه اوست. قرآن عزیز تنها معجزه حاضر در عصر ماست که گواه همیشه صادق اسلام و راهنمای انسانها است.
از تعریفهایی که برای معجزه بیان شد برمیآید که معجزه در اصطلاح عبارت از امر خارق عادتی است که برای اثبات ادعای نوبت آورده میشود بطوری که موافق ادعا باشد و شخص دیگری نتواند مثل آن را انجام دهد بلکه همه درآوردن آن عاجز باشند. ولی با این حال معجزه امری منافی با حکم عقل یا باطل کننده اصل علیت نیست.[1]
اکنون پرسش این است که اعجاز قرآن از کدام جهت است یعنی تحدی قرآن به آوردن “ مثل» آن یعنی چه؟ و مثلیت در چه جهتی مراد است. پاسخ به این پرسش موضوع این قسمت نوشتار است. که دیدگاهها را در این زمینه بررسی میکند . این نوشتار در چند قسمت ارائه میگردد.
قسمت اولک بررسی تحدی و مبارزه طلبی قرآن کریم ( دلیل اعجاز قرآن).
قسمت دوم : بررسی دیدگاهها درباره جهت اعجاز قرآن(رمز مثل نداشتن آن9.
قسمت سوم: راز اعجاز قرآن کریم.
قسمت اول : تحدی قرآن کریم (دلیل اعجاز قرآن)
الف: آیات تحدی (مبارزه طلبی)
آیاتی که تحدی (مبارزه طلبی) قرآن در آنها مطرح شده است چند گونه است. گاهی مردم را در مورد کل قرآن و یا ده سوره آن به مبارزه میطلبد و گاهی میفرماید اگر میتوانید یک سوره مثل آن بیاورید. به این آیات توجه کنید:
“ قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یأتوا بمثل هذاالقرآن لایأتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا »[2]
“ بگو اگر تمامی انسان و جن جمع شوند تا مثل این قرآن را بیاورند نخواهند توانست و لو آنکه برخی آنها به کمک دیگران بشتابند»
“ ام یقولون افتریه قل فاتوا بعشر سور مثله مفتریات و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقین » [3]
“ آیا میگویند که [ محمد (ص)] افترا میبندند (و کلام خود را کلام خدا می خواند) پس ده سوره مانند آن بسازید و بیاورید و از هر کس، غیر از خدا، میخواهید کمک بگیرید، اگر راست میگویید»
“ و ان کنتم فی ریب مما نزلنا علی عبدنا فأتوا بسورة من مثله و ادعوا شهداکم من دون الله ان کنتم صادقین »[4]
“ و اگر در مورد آنچه به بنده خود[محمد(ص)] نازل کردیم شکی دارید پس سورهای از جنس آن بیاورید و گواهان خود را ، غیر از خدا بخوانید، اگر راستگویانید.»
سوره یونس آیه 38 نیز مضمونی شبیه آیه 23 سوره بقره دارد. “ فأتوا بسورة مثله » با این تفاوت که کلمه “ من» در سوره بقره هست اما در سوره یونس “ مثله» بدون کلمه “ من» آمده است. ( در مورد این نکته بعدا توضیح خواهیم داد. )
“ ام یقولون تقوله بل لایؤمنون فلیأتوا بحدیث مثله ان کانوا صادقین»[5]
“ یا ( آیا) میگویند او قرآن را از خود بافته است بلکه ایمان نمیآورند . اگر راست میگویند پس کلامی مثل آن ( قرآن) را بیاورند.»
هر چند که ظاهر کلمه “ مثله » این است که کل قرآن مراد باشد ولی کلمه حدیث “ کلام» شامل کمتر از یک سوره هم میشود. و لذا برخی احتمال دادهاند که مقدار معجزه بودن قرآن یک سوره و یا تعدادی از آیات است که به اندازه یک سوره باشد.[6]
تذکر: نکته جالب در آیات فوق این است: آنجایی که سخن از آوردن مثل کل قرآن یاده سوره آن است سخنی از یاری افراد به همدیگر است اما جائی که سخن از یک سوره و حدیث است مسأله شاهدان ـ و نه یاوران ـ را مطرح میکند. علت این تعبیرات شاید این باشد که در صورت اول این کاربرای یک نفر مشکل است و یا اینکه اشاره به وجود اعجاز قرآن و مراتب آن است.
ب: قلمرو تحدی قرآن: مبارزه طلبی قرآن سه نوع شمول دارد
تعداد صفحه: 40
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدّمه
قرآن، معجزه همه عصرها
مبارزهطلبى و تحدّى قرآن
أ. اعجاز بیانى
اعجاز بیانی قرآن
اول
دوم
سوم
چهارم
پنجم
اعجاز قرآن در قانون زندگی
الف ـ فطرى بودن
ب ـ سازگارى با تمدّن
ج ـ مراعات تعادل بین جسم و روح
د ـ ژرف نگرى
چهارده اعجاز علمی در قرآن
اعجاز عدد 19 در قرآن
پیشینه پژوهش اعجاز عددی قرآن
اهمیت اعجاز عددی قرآن در جهان امروز
نمونه ای از اعجاز عددی قرآن
اعجاز عددی بر معیار رمز عدد 19
منابع:
مقدّمه
بحث اعجاز، از آن جهت ضرورت دارد که دلیلى بر صدق ادّعاى حقّانیت هر پیامبر و مدّعى رسالت الهى است. خواجه نصیرالدّین طوسى بر این امر تأکید دارد و مىگوید: راه اطمینان بر راستى هر پیامبرى، ارائه معجزه به واسطه آنها بوده است (حلى، بىتا: 275)
علاّمه طباطبایى نیز در این خصوص مىفرماید: اعجاز براى اثبات معارف الهى نیست؛ بلکه اعجاز هر پیامبرى براى اثبات رسالت و تصدیق پیامبرى است (طباطبایى، ج 1، ص 6 ـ 82)؛ بدین جهت، اعجاز هر پیامبرى نه براى اثبات وجود خدا، آن چنان که برخى پنداشتهاند، و نه براى درستى و کارآمدى معارف خود بوده؛ بلکه در اصل، براى صحت ادعاى پیامبرى او است.
اعجاز قرآن نیز از آن جهت سودمند بوده و خواهد بود که نشانى بر رسالت پیامبر اسلام صلىاللهعلیهوآله و براى همه مخاطبان پیامبر صلىاللهعلیهوآله ، از آغاز بعثت تاکنون، دلیلى بر صدق نبوت او است؛ زیرا قرآن، عالىترین و گویاترین معجزه پیامبر گرامى اسلام صلىاللهعلیهوآله به شمار مىرود که متن آن، همچنان سالم از هر گونه تغییر و تبدیل باقى مانده، و وحى الاهى و هم دلیل بر آن وحى است و صدق درونى دارد؛ زیرا در این خصوص، وحى دلیل صدق خویش است (ابو زید، بىتا: 137) عبدالرحمن ابن خلدون (م 808) از این امر به صورت اتّحاد دلیل و مدلول یاد مىکند و مىگوید: بزرگترین، شریفترین و گویاترین معجزهها از نظر دلالت، قرآن کریم است که بر پیامبر ما نازل شده؛ زیرا در اغلب موارد، امور خارقالعاده، چیزى غیر از وحى هستند ... ؛ امّا قرآن، هم همان وحى مورد ادّعا و هم آن معجزه شگفتانگیز است؛ پس گواه آن وحى در خود آن است و به گواهى بیرون خود (همانند دیگر معجزات همراه با وحى) نیاز ندارد؛ از این جهت قرآن، از نظر دلالت، آشکارترین ادّله است؛ زیرا دلیل و مدلول در آن به هم پیوستهاند. (ابن خلدون، 1417: 1/119)
قرآن، معجزه همه عصرها
معجزه هر عصرى، لازم است در خور عصر خود باشد تا از تأثیرگذارى آن، چیزى کاسته نشود؛ بدین جهت، در عصر حضرت موسى که قوم او در جادوگرى سرآمد بودند، معجزه او از جنس سحر بود و چون در عصر حضرت عیسى، علم طب، پیشرفت قابل توجّهى داشت، معجزه او شفاى بیماران واحیاى مردگان بود. در زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نیز چون فرهنگ شعر و شاعرى و سخنورى در اوج قرار داشت، معجزه پیامبر اسلام صلىاللهعلیهوآله متنى زبانى بود که تفوّق پیامبرى او را ثابت مىکرد و فقط براى آن روزگار نبود؛ بلکه چون پیامبر اسلام (ص) ، خاتم نیز بود، معجزه او مىباید جاویدان و براى همه اعصار باشد، نه زمانمند و مکانمند؛ بدین جهت، معجزه او با آن زمان و همه دورانها متناسب شد.
قرآن، افزون بر عنایت به عصر خود، کتاب تمام دورانها و کتاب هدایت و تربیت همه انسانها است و خداوند متعالى به این نکته اشاره مىفرماید: وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانا لِکُلِّ شَیْءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ، ما این کتاب [آسمانى] را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و سبب هدایت و رحمت و بشارت براى مسلمانان است. (نمل (27): 89)
علاّمه طباطبایى نیز در این خصوص مىفرماید: قرآن مجید در مطالب خود، به امتّى از امم مانند امّت عرب یا طایفهاى از طوایف مسلمانان اختصاصى ندارد؛ بلکه با طوایف خارج از اسلام نیز سخن مىگوید ... و با هر طایفهاى از این طوایف به احتجاج پرداخته، آنان را به سوى معارف حقّه خود دعوت مىکند. (طباطبایى، 1372: 20)
مبارزهطلبى و تحدّى قرآن
همانطور که در معناشناسى معجزه بیان شد، از جمله شروط و ویژگىهاى هر معجزهاى، تحدّى و هماوردطلبى با مخالفان و منکران است. قرآن نیز که بر قلب پیامبر اسلام (ص) نازل شد، از همان آغاز، در متن آیات، خود را آیه و معجزه خوانده و مخالفان خود را از آن روزگار تا امروز به همانندآورى آن دعوت کرده است. خداوند متعالى در سوره عنکبوت مىفرماید: وَقَالُوا لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَیْهِ آیَاتٌ مِن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الآیَاتُ عِندَ اللّهِ وَ إِنَّمَا أَنَا نَذِیرٌ مُّبِینٌ * أَوَلَمْ یَکْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ یُتْلَى عَلَیْهِمْ، گفتند: چرا بر او، از سوى پروردگارش نشانههاى [معجزهآسا] نازل نشده است؟ بگو آن نشانهها پیش خدا است و من فقط هشداردهندهاى آشکارم. آیا براى ایشان بس نیست این کتاب را که بر آنان خوانده مىشود، بر تو فرو فرستادیم؟ (عنکبوت (29): 50 و 51)
قرآن در گروهى از آیات، از مخالفان، بلکه همه انسانها و در همه دورانها مىخواهد که اگر در درستى و الاهى بودن آن تردید دارند و آن را نشانه صدق و راستى پیامبر(ص) نمىدانند، با تمام توان، و به کمک یکدیگر، همانند آن را بیاورند که از آن به عبارت «تحدّى» و هماوردطلبى یاد شده است. حضرت محمّد(ص) ، خود نخستین کسى بود که بر وحى و رسالت خود ایمان داشت و هیچگاه در آن تردید نکرد (طباطبایى، 1393: 10/125)، و در برابر اوضاع سخت روزگار خود و با وجود همه تردیدهاى مخالفان، آنها را به تحدّى قرآن دعوت مىکرد.
برخى از آیات هماوردطلبى و تحدّى، در مکّه، و برخى در مدینه نازل شده، و در برخى از آنها، تحدّى به همه قرآن و در برخى به ده سوره و در برخى به یک سوره، تحدّى شده (معرفت، 1414: 4/21 ـ 25) که به نظر، سیر تاریخى آنها چنین است:
الف. أَمْ یَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لاَّ یُؤْمِنُونَ * فَلْیَأْتُوا بِحَدِیثٍ مِثْلِهِ إِن کَانُوا صَادِقِینَ، یا مىگویند، آن را بر بافته. [نه] بلکه باور ندارند؛ پس اگر راست مىگویند، سخنى مثل آن بیاورند. (طور (52): 33 و 34)
ب. أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَیَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُم مِن دُونِ اللّهِ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ، یا مىگویند این [قرآن] را به دروغ ساخته است. بگو اگر راست مىگویید، ده سوره بر ساخته شده، مانند آن بیاورید و غیر از خدا هر که را مىتوانید فرا خوانید. (هود (11): 13)
ج. «وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِن مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوْا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ، و اگر در آن چه بر بنده خود نازل کردیم، شک دارید، پس اگر راست مىگویید، سورهاى مانند آن بیاورید و گواهان خود (غیر خدا) را فرا خوانید؛ پس اگر نکردید (و هرگز نمىتوانید کرد)، از آن آتشى که سوختش مردم و سنگها هستند، و براى کافران آماده شده، بپرهیزید.(بقره (2): 23 و 24)
وجوه اعجاز قرآن، از نظر دانشمندان مسلمان، چنان که اشاره شد، فراوانند؛ امّا به طور کلّى مىتوان آنها را به دو گروه تقسیم کرد. نخست وجوهى که به ساختار الفاظ و ظاهر قرآن مربوط مىشود که براى آگاهى از آن تسلّط بر زبان عربى ضرورت دارد و عرب جاهلى به خوبى آن را دریافته است (معرفت، 1414: 4/11) دوم وجوهى که به محتوا و مفاهیم قرآن مربوط مىشود و آگاهى از آنها براى ناآشنایان با ظرایف زبان ادبى عربى نیز مقدور است. (شاکر، 1380: 10)
هر یک از آن دو گروه نیز اقسامى دارد که به اعجاز بیانى، اعجاز در صوت و آهنگ قرآن و اعجاز در معارف بلند آن، اشاره خواهد شد.
أ. اعجاز بیانى
نخستین وجه، بین وجوه اعجاز قرآن و آن که از قبل بین قرآن پژوهان، از همه مشهورتر و مهمتر بوده، اعجاز بیانى و نزول قرآن همراه با فصاحت و شگفتىهاى بیانى آن است، که سابقهاى به سابقه نزول قرآن دارد. همان که متعارف عصر نزول بوده و عرب جاهلى به خوبى آن را دریافته و بر آن معترف شده و این وجه افزون بر فصیحان و بلیغان عرب، براى دیگران نیز مورد قبول واقع شده؛ زیرا، گر چه، اعجاز بیانى آن را از همه زوایاى و با علم تفصیلى در نیافتهاند، هنگام آگاهى از داورى استادان برجسته بلاغت، در مورد زیبایىهاى لفظى قرآن و خضوع و فروتنى آنها در برابر آن، آنان نیز سر تسلیم فرود آورده و با کمال ادب، عظمت قرآن را از نظر ادبى ستودهاند.
اعجاز بیانى قرآن که مورد توافق اندیشهوران اسلامى است (مؤلّف، 1379: 145)، به الفاظ و ظاهر قرآن مربوط مىشود؛ زیرا قرآن، افزون بر گستره فکر و تشریع بىمانند خود، با ظاهرى زیبا و شاداب با انسان سخن گفته، و مشحون از دلربایىهایى است که مخاطب خود را سرمست نشاط و سرور مىکند. متن قرآن، آراسته و دلربا، بشارت دهنده و آرام بخش، دلنشین و بیدارگر و برخاسته از عواطف و احساساتى است که خواننده خود را مسخّر خویش ساخته، و او را از هر چه غیر او است، بازمىدارد. متن آسمانى قرآن، نه شعر بود و نه نثر و برخاسته از کلمات و هندسه زبان عربى؛ امّا بىبدیل و بىهمتا و آن هم در دورانى که فصاحت و بلاغت عرب، ظهورى بىمانند داشت و در آن حال که اوج فصاحت و سخنورى بود، قرآن سبب شگفتى همگان شد؛ در دورانى که شعر و نثر عرب، در قلمرو رشد و تعالى بود و از آن پس تاکنون، همچنان آن اشعار مورد تمسّک واقع مىشود، قرآن برترى خویش را نمایان کرد و اعتراف بزرگانى چون ولید بن مغیره، امیر سخنسراى عرب را در پى داشت که گفت: