خواجه شمس الدین محمد شیرازی
بر سر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد شد
خواجه شمس الدین محمد شیرازی، غزل سرای بزرگ، متخلص به حافظ و ملقب به لسان الغیب و ترجمان الاسرار، در آغاز سده هشتم هجری در شیراز متولد و در سال 792 ه. ق. در شیراز درگذشت. حافظ ،قرآن را بنابر گفته خود، بر چهارده روایت، از بر بوده و از این رو حافظ خوانده شده است. وی علاوه بر جایگاه بسیار والایی که در شعر فارسی دارد، بنا بر تحقیق آنوبانینی جایگاهی بس رفیع در علوم ادب عربی نیز داراست.
آرامگاه حافظ در شیراز؛ حافظیه
جامع دیوان حافظ: محمد گل اندام؛ که چند سال پس از وفات وی اقدام به جمع آوری این دیوان نموده در مورد این امر نیز تاکید دارد. غزلیات او که حدود پانصد عدد بیشتر نیست؛ آنچنان چند بعدی و قابل تاویل است که محمل نگاشتن هزاران کتاب، شرح و تفسیر گشته است؛ به نحوی که در مورد هر کلمه از آن نیز رساله ها نگاشته شده است.
اگر بخواهم پیش از هر شرح تفضیلی، شعر حافظ را معرفی کنم، تصورم چنین است: شعر حافظ تعبیر و تصویر موجز حادثههایی است که تحت تاثیر انگیزههای بیرونی و عینی و یا انگیزههای درونی و ذهنی، در ذهن انسانی که به مقام برزخی خویش در میان حقیقت و واقعیت شعور بالفعل، و به حفظ تعادل انسان در این مقام اصرار دارد، برانگیخته میشود.
بر اساس این تعریف، صورت و معنی شعر حافظ را نمیتوان به دقت تجزیه و تحلیل کرد مگر آن که ابتدا نظرگاه حافظ را نسبت به انسان و تقدیر و جایگاه در عالم هستی دریابیم و ساختار و متاع البیت ذهنی را که سبب ساز چنین نظرگاهی است بازشناسیم و آنگاه عناصر اصلی تکوین بخش حادثهای را که تحت تاثیر انگیزههای گوناگون، در چنین ذهنی ایجاد میشود نشان دهیم و سرانجام با بررسی تعبیر و تصویر حافظ از این حادثه، هنر وی را ارزیابی کنیم.
شعری که زائیده جبر نیاز روحی شاعر است و نه محصول احتیاجات روزمره در حیطه نام و نان، از تمامیت ذهنیت آگاه و نا آگاه شاعر جدا نیست. بنابراین شعر اندیشیده و نیدیشیده او را نسبت به عالم و آدم و هستی جهان و انسان فاش میکند. افشای این روحیات و نظرگاهها در بیان ناگریز و پنهان– آشکار شعر، به معنی افشای شیوه سلوک و زیست عملی شاعر در زندگی روزمره و در میان مردم نیست. شعری که بی اختیار شاعر او را غافلگیر میسازد و جبر حضور عینی بخشیدن به خویش را بر شاعر تحمیل میکند، به طوری که موقتا از زندگی آگاه و عادی و نیازهای ملازم آن، گسسته میشود، زندگی و سلوک عملی شاعر را تنها میتواند کتمان کند نه آشکار. بنابراین از بعضی اشارات صریح به گوشههایی از تاریخ زندگی حافظ که بگذریم و البته ربطی به شیوه زندگی و سلوک زندگی روزمره و معمول حافظ ندارد،به دست دادن شیوه زندگی شاعر با توجه به ابیاتی از شعر او در محدوده دلالت یک بعدی کلمات به مدلول های معین و قراردادی چنان که در زبان علم و زبان روزمره، تصویری ناپذیرفتنی و گاه نا ممکن از شاعر به نمایش در میآورد که در فضای باور و جامعه نمیگنجد.
فهرست
عنـــــــوان
صفحه
چکیده
1
مقدمه
2
اندیشه های اخلاقی حافظ
3
1- ناپیداری جهان
3
2- حقیقت جویی و دوری از ریا
3
3- توکل
4
4- پند پذیری
4
بلند نظری
5
آزادگی و وارستگی
5
ارزش دوست و دوستی
5
مقام رضا
6
حسن سلوک در زندگی
7
عشق به وطن مألوف
7
وقت شناسی و صبر و ثبات در کارها
7
امید به عفو و رحمت الهی
8
نتیجه گیری
9
منابع و مآخذ
10
با فرمت pdf و در 65 صفحه
فهرست
فصل اول کلیات ......................................................................................................................................... 4
فصل دوم انواع تحقیقات علمی .................................................................................................................. 16
فصل سوم انتخاب تعریف و بیان مسئله و موضوع تحقیق .............................................................................. 25
فصل چهارم تدوین فرضیه .......................................................................................................................... 31
فصل پنجم نمونه گیری ................................................................................................................................ 35
فصل ششم ابزار سنجش و گردآوری اطلاعات ............................................................................................. 44
فصل هفتم روش های گراوری اطلاعات ...................................................................................................... 44
فصل هشتم کد گذاری ، استخراج و طبقه بندی داده ها ................................................................................. 55
فصل نهم تجزیه و تحلیل داده ها و استنتاج .................................................................................................... 57