30 صفحه
قابل ویرایش
فهرست
عنـــــــوان
صفحه
مقدمه
1
خیانت به همسر در زندگی زناشویی
2
تاثیرات و پیامدهای فیزیولوژیک
2
تاثیرات و پیامدهای روانشناختی
2
طبقه بندی خیانت
3
- عوامل کلان و ذهنی
3
- عوامل کلان و عینی
3
- عوامل خرد و ذهنی
4
-عوامل خرد و عینی
4
انواع رابطه عشقی خیانت آمیز
8
انواع خیانت جنسی
9
تاثیرات روانی اجتماعی خیانت بر زن و شوهر
10
ذکر چند نکته
11
عکس العمل زنان و مردان خیانت دیده
13
بررسی علل و عوامل خیانت به مردان در زندگی
13
بررسی علل و عوامل خیانت به زنان در زندگی
14
آیا زوج ها می توانند از خیانت یکدیگر چشم پوشی کنند؟
14
چگونه با همسر خود صمیم شویم؟
15
زن و شوهر چه زمانی صمیمی می شوند؟
15
رابطه زناشویی سالم تا چه اندازه در صمیمت زوجین موثر است؟
17
چگونه همسر خیانت کار را تشخیص دهیم؟
17
پژوهش: منشاء ژنتیکی خیانت
20
پژوهش 1 : به دنیا آمده تا خیانت بکند
21
پ=وهش 2: رنگ صورت خبر می دهد از سر درون
22
پژوهش 3: بگذارید همسرتان بخوابد
23
پژوهش 4: زنان مردان خیانتکار را می شناسند
24
پژوهش 5: خیانت در ژن کدام مردان است؟
24
پژوهش 6: آیا خیانت ارثی است؟
25
دیدگاه روانشناسی در مورد خیانت زنان به مردان
25
خیانت همسر و کنار آمدن با آن
27
منابع
30
تعداد صفحه: 62
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدمه
بخش اول : کلیات
فصل اول : معنای لغوی خیانت
معنای اصطلاحی خیانت
فصل دوم :بررسی انواع خیانت در امانت در فقه اسلامی
الف – امانتهای فردی:
امانتهای مادی:
ب) امانتهای معنوی :
منظور از امانت الهی :
چگونگی عرضه داشتن امانت به آسمانها و زمین
خیانت در امانت؟!
فرمانها و هشدارهای الهی
گرامیداشت مقام والای امانت
انسانهای تربیت نایافته
فصل سوم :تاریخچه جرم خیانت در امانت
فصل چهارم : صور خاص جرم خیانت در امانت
1- سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص
2) عمل مادی (فیزیکی)
3) سوء استفاده از سفید مهر و سفید امضاء
عنصر روانی جرم سوء استفاده از سفید مهر
الف) سوءنیت عام:
ب) سوء نیت خاص:
4) خیانت مستخدمین دولت در اموال و اسناد دولتی
برای تحقق جرم موضوع این ماده :
بخش دوم : بررسی عنصر مادی جرم خیانت در امانت
فصل اول :وجود رابطه حقوقی امانت اور
گفتار اول :
گفتار دوم
الف) ایجاد رابطه امانی ناشی از عقد امانت آور
ب) ایجاد رابطه امانی عرفی
ج) ایجاد رابطه امانت آور قضائی
د) ایجاد رابطه حقوقی امانت آور قهری
فصل دوم : موضوع جرم خیانت درامانت
موضوع جرم خیانت در امانت را از چند لحاظ می توان مورد بررسی قرار داد:
گفتار اول) منقول بودن یا غیر منقول بودن :
گفتار دوم ) ارزش اقتصادی موضوع جرم خیانت در امانت:
گفتار سوم موضوع جرم باید عین مال یا وسیله تحصیل مال باشد :
فصل سوم : تعلق مال مورد امانت به دیگری
فصل چهارم :عدم استرداد مورد امانت از ناحیه امین
فصل پنجم: مصادیق فعل مجرمانه جرم خیانت در امانت
1- تصاحب
به طور کلی برای تحقق تصاحب نکات ذیل قابل بررسی است :
3- مفقود کردن
4 –استعمال
بخش سوم : عنصر قانونی و روانی(معنوی) جرم خیانت در امانت
فصل اول :غنصر قانونی جرم خیانت در امانت
گفتار اول : جرم خیانت در امانت در قانون مجازات عمومی مصوب سال 1304
گفتار دوم : جرم خیانت در امانت در قانون مجازات اسلامی
فصل دوم : عنصر معنوی جرم خیانت در امانت
نتیجه گیری
منابع و ماخذ
مقدمه
از آنجایی که جرم خیانت در امانت از دسته جرایم علیه اموال و مالکیت محسوب می شود و در امور روزمره مردم جامعه ما( مثل امانت دادن، عاریه دادن، اجاره دادن و... ) قابل ارتکاب می باشد. لازم و ضروری دیده شد که تحقیقی جامع و مانع نسبت به این جرم تهیه شود تا نقایص تحقیقات و مقالات پیشین را جبران نماید. زیرا اغلب مؤلفینی که در قالب کتاب، تحقیق و مقاله این موضوع را مورد کنکاش قرار داده اند نسبت به نکاتی که جنبه ابهام و اجمال دارند تنها با بیان نظر خود اکتفا نموده اند.
ولی در این تحقیق سعی شده علاوه بر بیان نظریه سایر حقوقدانان، یک نظریه جامع و کامل و در صورت لزوم یک راه حل مناسب برای برطرف نمودن نقایص قانونی ارائه شود.
طبع قضایی برخی از جرایم از قبیل جرم خیانت در امانت به نحوی است که ارتکاب آن مستلزم وجود عناصر و اجزای خاصی است. به طوری که در اثر وجود و اجتماع آنها بر روی هم، آن عمل مجرمانه مورد نظر مقنن، شکل خارجی پیدا می کند.
حقوقدانان دسته بندی های مختلفی در مورد اجزای تشکیل دهنده جرم خیانت در امانت ارائه داده اند. مثلا برخی از حقوقدانان همچون دکتر میر محمد صادقی عنصر مادی جرم خیانت در امانت را در دو بخش رفتار مادی فیزیکی و شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم بررسی نموده اند. ولی در این تحقیق دسته بندی که ارائه شده مفصل تر بوده و سعی شده که جرم خیانت در امانت را به صورت جامع و مانع مورد بررسی قرار دهد. ( منظور از جامع و مانع بودن این است که دسته بندی ارائه شده همه مصادیق و اوضاع و احوال عنصرمادی این جرم را دربر بگیرد و مانع ورود اغیار گردد.)
این تحقیق جرم خیانت در امانت را در 3 بخش مورد بررسی قرار می دهد:
بخش اول : بررسی کلیات جرم خیانت در امانت
بخش دوم : عنصر مادی جرم خیانت در امانت
بخش سوم : عنصر روانی و قانونی جرم خیانت در امانت
سؤالاتی که در فصول مختلف این تحقیق سعی شده که به آنها پاسخی مناسب داده شود به شرح ذیل می باشد:
1) اگر امین فوت کند و ورثه وی مال مورد امانت را به ضرر مالک تصرف نمایند، آیا جرم خیانت درامانت از ناحیه ورثه قابل تصور می باشد؟
2) اگر مالک فوت کند و یا مال را به دیگری منتقل کند و امین مال مورد امانت را تصرف کند جرم خیانت در امانت قابل تصور است؟
3) جرم خیانت در امانت در مال مشاع توسط احد شرکا قابل ارتکاب می باشد؟
4) اگر سارق یا غاصب مالی را به امین پسپارد و امین مال را تصاحب کند و از استرداد خودداری نماید آیا خیانت در امانت کرده است؟
5) آیا در عقد وکالت اموالی را که در نتیجه اجرای مورد وکالت تحصیل می شود جنبه امانی دارد؟
6) در عقد بیع با فرض تصرف مشتری در مبیع قبل از پرداخت ثمن آیا خیانت در امانت مصداق دارد؟
7) آیا امین در اثر فراموشی یا اشتباه و یا به موجب حکم دادگاه از استرداد مال مورد امانت خودداری کند خائن محسوب می شود؟
8) آیا تقاص نسبت به مورد امانت از ناحیه امین خیانت تلقی می شود؟
9) اگر مال مورد امانت در اثر قوای قهریه از بین برود مسئولیت امین چگونه است؟
روش تهیه این تحقیق به صورت مطالعه در کتب مقالات و سایتهای اینترنتی می باشد. و به علت کمبود وقت و پراکندگی مرتکبین به جرم خیانت در امانت و عدم همکاری بعضی از مراجع ذی صلاح از مطالعه آماری و میدانی خودداری شده و تنها به روش مطالعه در کتب و مقالات اکتفا شده است.
بخش اول : کلیات
فصل اول : معنای لغوی خیانت
معانی متفاوتی برای واژه خیانت بیان شده است که یکی از معانی شمرده شده برای آن پیمان شکنی، نقض عهد و بی وفایی است و برخی از محققان از آن به عدم رعایت امانت تعبیر کرده اند. درهمین مورد درکتاب معجم «مقایس اللغه» چنین آمده است.«یقال خانه یخونه خوفا و ذلک نقصان الوفاء»یکی از معانی خانه (وفا نکردن و نقص در وفای به عهد است.) در کتاب لسان العرب نیز آمده است که شیر را از چیزی که چشمش خیانت کار است تعبیر کرده اند، زیرا نظر می کند برچیزهایی که برای او حلال نیست. راغب اصفهانی نیز این طوری مینویسد: خیانت و نفاق دارای یک معنا هستند مگر اینکه خیانت نسبت به عهد و امانت استعمال می شود و نفاق نسبت به دین گفته می شود، بنابراین مخالفت با حق از طریق پیمان شکنی درخفا و سراست و نقیض خیانت امانت است معنای لغوی امانت . امانت همچون «(امن) و (ایمان)» مصدر و از مادۀ (ا.م.ن) است. و درکتاب المصباح المنیر چنین آمده ا ست : امانت برای چیزهایی بکار میرود که به امانت نهاده شده اند.[1]
معنای اصطلاحی خیانت
قانونگذار تعریفی از بزه خیانت در امانت بعمل نیاورده لیکن به نظر برخی از حقوقدانان «خیانت در امانت رفتار مجرمانه و مخالف امانت است نسبت به مال منقول که به موجب هرامی و یا عقدی از عقود امانت آور سپرده به مجرم و یا درحکم آن باشد. »و دکتر میرمحمد صادقی این چنین می نویسد: خیانت در امانت عبارت است از استعمال ، تصاحب تلف یا مفقود نمودن توآم با سوء نیت مالی که از طرف مالک یا متصرف قانونی به کسی سپرده شده و بنابر استرداد یا به مصرف معین رسانیدن آن بوده.
فصل دوم :بررسی انواع خیانت در امانت در فقه اسلامی
امانت داری از معنا و مفهوی فراگیر برخوردار است که نه به فرد و گروهی خاص از امانت گذاران وامانت داران اختصاص دارد و نه به نوعی خاص از انواع امانتها محدود می شود. آنگاه که از ضرورت امانت داری سخن به میان می آید ممکن است فقط امانتهای دیگر نوعان به ذهن میآید ولی حق اینستکه درفرهنگ قرآنی امانت داری تنها به این نوع از امانتها اختصاص نمی یابد بلکه افزون بر آن امانتهای خداوند ، پیامبر اکرم (ص) و امانتهای خود شخص را نیز شامل است و علماء علم حقوق تقسیمات مختلفی را برای امانت داری ذکر کرده اند من جمله:
الف – امانتهای فردی:
امانت داری نسبت به امانتهای فردی امری فراگیر است که هم امانتهای مادی را در بر می گیرد و هم امانتهای معنوی را شامل می شود
امانتهای مادی:
امانتهای مادی براساس تقسیم فقیهان به «امانتهای شرعی » و «امانتهای مالکی» و بر اساس تقسیم حقوقدانان به «امانتهای قانونی » و «امانتهای قراردادی» تقسیم می گردد. امانتهای مالکی یا قراردادی عبارت است از امانتهایی که به اختیار و اذن مالک در اختیار کسی قرار میگیرد این امانتها سه فرض دارد:
1- امانتهایی که تنها به مصلحت مالک «امانت گذار» است مانند ودیعه، وکالت بی اجرت و …
2- امانتهایی که تنها به مصلحت گیرنده امانت «امانت دار» است مانند عاریه و قرض…
3 - امانتهایی که هم به مصلحت مالک و هم به مصلحت امانت دار است مانند مورد اجاره، رهن، مضاربه مال اشرکة، وکالت، محموله های بار در شرکت های حمل و نقل امانتهای شرعی. امانتهای شرعی یا قانونی عبارت است از امانتهایی که بدون رضایت و اختیار مالک و نیز بی هیچ عقد و قراردادی دراختیار کسی قرار می گیرد مانند مالهای یافت شده، غصب شده، به سرقت رفته، مجهول المالک و نیز مالهایی که از سوی کودکان، دیوانگان، سفیهان، اشخاص غیر مسئول به کسی سپرده می شود.
همه امانتهایی مالی و مادی از نظر عقل و دین امانت محسوب می شود و پاسداشتن آن امری بایسته است . از این رو به حکم آیه «ان الله یامرکم ان تؤدو الامانات الی اهلها» باید در اولین فرصت امانتها را به صاحبان آن برگرداند زیرا خیانت در امانت گناهی است بزرگ تا آنجا که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: کسی که در دنیا به امانتی خیانت کند و آن را به صاحبش برنگرداند و مرگش فرا رسد برغیر آئین من مرده است.[2]
ب) امانتهای معنوی :
امانتهای معنوی نسبت به یکدیگر بسیار است که در این بخش از آنها به اختصار اشاره میشود:
1 - جان و سلامتی یکی از مسئولیتهایی که افراد در جامعه اسلامی نسبت به هم دارند ضرورت حفظ جان و سلامتی دیگران است بویژه کسانی که به سبب بیماری یا سانحه ای جان آنان به خطر افتاده است امام رضا (ع) میفرماید:«انّ الله یکلف اهل الصحة القیام بشأن اهل الزمانة و البلوی» خداوند تندرستان را موظف کرده است که به مدد افراد زمین گیر و دیگر مبتلایان قیام کنند.
2- عهد و پیمان عهد و پیمان از جمله امانتهای معنوی است که وفای به آن امری بایسته است امام علی (ع) می فرمایند: من احسن الامانة رعی الذمم. مهمترین امانتها رعایت عهدهاست. آری این عهد و پیمان بستهای مردم که نشأة گرفته از اعتماد و اتکاء به قول و سخن همدیگر است باعث ایجاد روابط اجتماعی، اقتصادی مستحمکتری می گردد.
منظور از امانت الهی :
در اینکه منظور از این امانت که بر آسمانها و زمین عرضه گردید چیست، دیدگاهها یکسان نیست: به باور برخی، منظور، از این امانت، فرمانها و هشدارهای خداست که مردم را به انجام آنها فرمان داده و به دوری جُستن از کارهای ناپسند و ظالمانه هشدار میدهد.
به باور برخی دیگر، منظور مقرّرات و واجباتی است که خدا انجام آنها را بر بندگان لازم شمرده است.
اما عدهای دیگر چنین نظر دارند که منظورْ امانتهای مردم و وفای به عهدها و پیمانهاست و نخستین امانت در تاریخ فرزندان انسان این بود که آدم، خاندان خویش را به هنگام حرکت به سوی مکه، نزد پسرش «قابیل» به امانت سپرد و او نیز به امانت پدر خیانت کرد و خون فرزند او «هابیل» را بر زمین ریخت.
چگونگی عرضه داشتن امانت به آسمانها و زمین
در این مورد نیز دیدگاهها متفاوت است:
به باور پارهای، منظور از عرضه داشتن امانت به آسمانها و زمین، عرضه داشتن آن به آسمانیان و زمینیان است.
و منظور از عرضه، روشنگریِ این نکته است که رعایت امانت، لازم و ضروری و خیانت در امانت و تباه ساختن آن و نیز ترک فرایض و فرمانهای خدا، گناه بزرگی است.
با این بیان، خدا مسؤولیت بزرگ امانت و امانت داری در مورد مقرّرات و قوانین خود را به فرشتگانِ آسمانها و جنّیان و آدمیان که در زمین و کوه و دشت، بیان فرمود، که فرشتگان، از به دوش کشیدن بارِ گرانِ این امانت و امانت داری و نافرمانی خدا هراسیدند، اما انسان جرأت و جسارت نشان داد.
پس آسمانیان و زمینیان از به دوش کشیدن بار این امانت بزرگ سر باز زدند و حاضر نشدند که با پذیرش آن و آن گاه عدم رعایت مقرّرات امانت داری، و گناه و بیدادی که از این راه به بار خواهد آمد و عذابی که دامانشان را خواهد گرفت، همه را به دوش کشند، بنابراین از پذیرش مسؤولیّت آن هراسیدند.
ولی انسان، بارِ گرانِ این مسؤولیّت را به دوش کشید، راستی که او نسبت به خود به خاطر دست یازیدن به گناه، و به اهمیت این امانت و امانت داری، بسیار ناآگاه است.
برخی گفتهاند: منظور از نادانی انسان، آگاهی او به حسّاسیّت و اهمیّت امانت است و نیز این حقیقت که خیانت به آن، انسان را در خور کیفر و عذاب خدا میسازد. آن گاه در این مورد میافزاید: تفسیرِ درست آیه شریفه همان است که بگوئیم خدا امانت را به اهل آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشت نه به خودِ آنها، چرا که کوه و دشت و آسمان و زمین و یا حشرات و حیوانات، نه دارای خِرد و شعور و قدرت انتخاب و گزینشاند و نه مسؤولیّت و تکلیف؛ و به دوش کشیدن بار امانت نیز به مفهوم عدم رعایت مقرّرات امانت داری است؟ چرا که اصل امانت پذیری و امانت داری را فرشتگان نیز پذیرفته و برای رعایت آن قیام کردهاند.
خیانت در امانت؟!
دیگران گفته اند: هر کس به امانت خیانت ورزَد، به این معناست که آن را پذیرفته و بار آن را به دوش کشیده است کسی که بار امانت را برندارد، به این مفهوم است که آن را به صاحب امانت داده است و هر کس به گناهی دست یازد، در حقیقت بارِ آن گناه را به دوش کشیده است.
قرآن در این مورد میفرماید: وَ لْیَحْمِلْنَ اَثقالَهُم و اَثْقالاً مَعَ اَثقالِهِم؛ و بیگمان، آنان بارهای گرانِ گناهانِ خود و بارهای گرانِ گناهان دیگر را با بارهای گرانِ گناهانِ خود بر خواهند گرفت.
با این بیان خدا، آگاهی میدهد که دست یازیدن به گناه و زشتی، به سانِ به دوش کشیدن بار آن گناه و بیداد است. این دیدگاه به باور ما نیز دیدگاه خوبی است، چرا که قرآن، روشنگری میکند که کفر گرایان و نفاق پیشگان، امانت را برداشتند که منظور، خیانتِ آنان به امانت و نافرمانی آنان از خداست.
پارهای از دانشوران نیز، برداشتن امانت را، خیانت در آن تفسیر کرده و میگویند: هنگامی که تو هماره امانتی را به صاحب آن بازگشت میدهی و به امانتِ دیگری خیانت میکنی، دَر حقیقت به امانتها ناسپاسی کردهای.
گر چه پارهای در این سخن، حمل امانت را، به مفهوم خیانت در امانت گرفتهاند؛ اما به باور من از این سخن، این مطلب دریافت نمیگردد، چرا که ممکن است منظور، قبول امانت باشد که شاعر، آن را در برابر ادای امانت قرار داده است و میگوید: هنگامی که تو هماره امانتی را به صاحبِ آن باز گردانی امانت دیگری را بپذیری، در آن صورت خود را به امانت داری و پذیرش و رعایت و ادای امانت مشغول ساختهای و این، کاری سنگین و مسؤولیتی گران است.
فرمانها و هشدارهای الهی
به باور عدهای دیگر، واژه «عَرضه» در آیه شریفه به مفهوم سنجش و مقایسه است و «امانت» عبارت از فرمانها و هشدارهای خداست که درباره رعایت آنها از بندگان پیمان گرفته و پیام و پیام رسان در این مورد فرستاده است.
با این بیان، منظور این است که: این امانت در چنان موقعیت والا و مقام پر فراز و پر شکوهی است که اگر با توانایی آسمانها و زمین و کوهها نیز مقایسه و موازنه گردد، از آنها سنگینتر و گرانتر است و آنها با زبان حال، ناتوانی خود را از پذیرش این بار گران و این امانت بزرگ اعلام میدارند و از برداشتن آن میترسند.
سپس میافزاید: اما انسان همین امانت گران و پر شکوه را که فراتر از توانایی و کشش آسمانها و زمین و کوهها بود، پذیرفت و بار گرانِ آن را بر دوش کشید.
و سرانجام هم به خاطر ستم به خویشتن و ناآگاهیاش از اندازه پاداش و کیفر این امانت داری و یا خیانت، آن را تباه ساخت.
از دیدگاه برخی، در آیه مورد بحث، چیزی در تقدیر است و مفهوم آن این است که: اگر آسمانها و زمین از خِرد و شعور بهرهور بودند و آن گاه این امانت الهی که عبارت از اصول و فروع و مقرّرات دین و نویدها و پاداشها و هشدارهای خداست، بر آنان عرضه میشد و آنها در پذیرش و ردّ آن آزاد بودند، بیگمان با همه بیکرانی آسمانها و گستردگی و بلندی زمین و کوهها، این امانت و امانت داری بر آنها سخت گران میآمد و از بیم کوتاهی در انجام وظیفه و رعایت حق امانت داری، از پذیرش آن سر باز میزند، اما انسان با این جسم ناتوانش به خاطر ناآگاهی از گرانی بار این مسؤولیت، نترسید و آن را پذیرفت.
[1] حسینی نیک،سید عباس. مجموعه قوانین کاربردی، چاپ چهارم ،1387، انتشارات مجد
[2] صالح ولیدی، محمد. حقوق جزای اختصاص (جرائم علیه اموال ومالکیت)،چاپ 7، 1381، انتشارات امیر کبیر،ص40
تعداد صفحه: 65
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدمه
بخش اول : کلیات
فصل اول : معنای لغوی خیانت
معنای اصطلاحی خیانت
فصل دوم :بررسی انواع خیانت در امانت در فقه اسلامی
الف – امانتهای فردی:
امانتهای مادی:
ب) امانتهای معنوی :
منظور از امانت الهی :
چگونگی عرضه داشتن امانت به آسمانها و زمین
خیانت در امانت؟!
فرمانها و هشدارهای الهی
گرامیداشت مقام والای امانت
انسانهای تربیت نایافته
فصل سوم :تاریخچه جرم خیانت در امانت
فصل چهارم : صور خاص جرم خیانت در امانت
1- سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص
2) عمل مادی (فیزیکی)
3) سوء استفاده از سفید مهر و سفید امضاء
عنصر روانی جرم سوء استفاده از سفید مهر
الف) سوءنیت عام:
ب) سوء نیت خاص:
4) خیانت مستخدمین دولت در اموال و اسناد دولتی
برای تحقق جرم موضوع این ماده :
بخش دوم : بررسی عنصر مادی جرم خیانت در امانت
فصل اول :وجود رابطه حقوقی امانت اور
گفتار اول :
گفتار دوم:
الف) ایجاد رابطه امانی ناشی از عقد امانت آور
ب) ایجاد رابطه امانی عرفی
ج) ایجاد رابطه امانت آور قضائی
د) ایجاد رابطه حقوقی امانت آور قهری
فصل دوم : موضوع جرم خیانت درامانت
موضوع جرم خیانت در امانت را از چند لحاظ می توان مورد بررسی قرار داد:
گفتار اول) منقول بودن یا غیر منقول بودن :
گفتار دوم ) ارزش اقتصادی موضوع جرم خیانت در امانت:
گفتار سوم موضوع جرم باید عین مال یا وسیله تحصیل مال باشد :
فصل سوم : تعلق مال مورد امانت به دیگری
فصل چهارم :عدم استرداد مورد امانت از ناحیه امین
فصل پنجم: مصادیق فعل مجرمانه جرم خیانت در امانت
1- تصاحب
به طور کلی برای تحقق تصاحب نکات ذیل قابل بررسی است :
3- مفقود کردن
4 -استعمال
بخش سوم : عنصر قانونی و روانی(معنوی) جرم خیانت در امانت
فصل اول :غنصر قانونی جرم خیانت در امانت
گفتار اول : جرم خیانت در امانت در قانون مجازات عمومی مصوب سال 1304
گفتار دوم : جرم خیانت در امانت در قانون مجازات اسلامی
فصل دوم : عنصر معنوی جرم خیانت در امانت
نتیجه گیری
منابع و ماخذ
سایتها
مقدمه
از آنجایی که جرم خیانت در امانت از دسته جرایم علیه اموال و مالکیت محسوب می شود و در امور روزمره مردم جامعه ما( مثل امانت دادن، عاریه دادن، اجاره دادن و... ) قابل ارتکاب می باشد. لازم و ضروری دیده شد که تحقیقی جامع و مانع نسبت به این جرم تهیه شود تا نقایص تحقیقات و مقالات پیشین را جبران نماید. زیرا اغلب مؤلفینی که در قالب کتاب، تحقیق و مقاله این موضوع را مورد کنکاش قرار داده اند نسبت به نکاتی که جنبه ابهام و اجمال دارند تنها با بیان نظر خود اکتفا نموده اند.
ولی در این تحقیق سعی شده علاوه بر بیان نظریه سایر حقوقدانان، یک نظریه جامع و کامل و در صورت لزوم یک راه حل مناسب برای برطرف نمودن نقایص قانونی ارائه شود.
طبع قضایی برخی از جرایم از قبیل جرم خیانت در امانت به نحوی است که ارتکاب آن مستلزم وجود عناصر و اجزای خاصی است. به طوری که در اثر وجود و اجتماع آنها بر روی هم، آن عمل مجرمانه مورد نظر مقنن، شکل خارجی پیدا می کند.
حقوقدانان دسته بندی های مختلفی در مورد اجزای تشکیل دهنده جرم خیانت در امانت ارائه داده اند. مثلا برخی از حقوقدانان همچون دکتر میر محمد صادقی عنصر مادی جرم خیانت در امانت را در دو بخش رفتار مادی فیزیکی و شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم بررسی نموده اند. ولی در این تحقیق دسته بندی که ارائه شده مفصل تر بوده و سعی شده که جرم خیانت در امانت را به صورت جامع و مانع مورد بررسی قرار دهد. ( منظور از جامع و مانع بودن این است که دسته بندی ارائه شده همه مصادیق و اوضاع و احوال عنصرمادی این جرم را دربر بگیرد و مانع ورود اغیار گردد.)
این تحقیق جرم خیانت در امانت را در 3 بخش مورد بررسی قرار می دهد:
بخش اول : بررسی کلیات جرم خیانت در امانت
بخش دوم : عنصر مادی جرم خیانت در امانت
بخش سوم : عنصر روانی و قانونی جرم خیانت در امانت
سؤالاتی که در فصول مختلف این تحقیق سعی شده که به آنها پاسخی مناسب داده شود به شرح ذیل می باشد:
1) اگر امین فوت کند و ورثه وی مال مورد امانت را به ضرر مالک تصرف نمایند، آیا جرم خیانت درامانت از ناحیه ورثه قابل تصور می باشد؟
2) اگر مالک فوت کند و یا مال را به دیگری منتقل کند و امین مال مورد امانت را تصرف کند جرم خیانت در امانت قابل تصور است؟
3) جرم خیانت در امانت در مال مشاع توسط احد شرکا قابل ارتکاب می باشد؟
4) اگر سارق یا غاصب مالی را به امین پسپارد و امین مال را تصاحب کند و از استرداد خودداری نماید آیا خیانت در امانت کرده است؟
5) آیا در عقد وکالت اموالی را که در نتیجه اجرای مورد وکالت تحصیل می شود جنبه امانی دارد؟
6) در عقد بیع با فرض تصرف مشتری در مبیع قبل از پرداخت ثمن آیا خیانت در امانت مصداق دارد؟
7) آیا امین در اثر فراموشی یا اشتباه و یا به موجب حکم دادگاه از استرداد مال مورد امانت خودداری کند خائن محسوب می شود؟
8) آیا تقاص نسبت به مورد امانت از ناحیه امین خیانت تلقی می شود؟
9) اگر مال مورد امانت در اثر قوای قهریه از بین برود مسئولیت امین چگونه است؟
روش تهیه این تحقیق به صورت مطالعه در کتب مقالات و سایتهای اینترنتی می باشد. و به علت کمبود وقت و پراکندگی مرتکبین به جرم خیانت در امانت و عدم همکاری بعضی از مراجع ذی صلاح از مطالعه آماری و میدانی خودداری شده و تنها به روش مطالعه در کتب و مقالات اکتفا شده است.
بخش اول : کلیات
فصل اول : معنای لغوی خیانت
معانی متفاوتی برای واژه خیانت بیان شده است که یکی از معانی شمرده شده برای آن پیمان شکنی، نقض عهد و بی وفایی است و برخی از محققان از آن به عدم رعایت امانت تعبیر کرده اند. درهمین مورد درکتاب معجم «مقایس اللغه» چنین آمده است.«یقال خانه یخونه خوفا و ذلک نقصان الوفاء»یکی از معانی خانه (وفا نکردن و نقص در وفای به عهد است.) در کتاب لسان العرب نیز آمده است که شیر را از چیزی که چشمش خیانت کار است تعبیر کرده اند، زیرا نظر می کند برچیزهایی که برای او حلال نیست. راغب اصفهانی نیز این طوری مینویسد: خیانت و نفاق دارای یک معنا هستند مگر اینکه خیانت نسبت به عهد و امانت استعمال می شود و نفاق نسبت به دین گفته می شود، بنابراین مخالفت با حق از طریق پیمان شکنی درخفا و سراست و نقیض خیانت امانت است معنای لغوی امانت . امانت همچون «(امن) و (ایمان)» مصدر و از مادۀ (ا.م.ن) است. و درکتاب المصباح المنیر چنین آمده ا ست : امانت برای چیزهایی بکار میرود که به امانت نهاده شده اند.
معنای اصطلاحی خیانت
قانونگذار تعریفی از بزه خیانت در امانت بعمل نیاورده لیکن به نظر برخی از حقوقدانان «خیانت در امانت رفتار مجرمانه و مخالف امانت است نسبت به مال منقول که به موجب هرامی و یا عقدی از عقود امانت آور سپرده به مجرم و یا درحکم آن باشد. »و دکتر میرمحمد صادقی این چنین می نویسد: خیانت در امانت عبارت است از استعمال ، تصاحب تلف یا مفقود نمودن توآم با سوء نیت مالی که از طرف مالک یا متصرف قانونی به کسی سپرده شده و بنابر استرداد یا به مصرف معین رسانیدن آن بوده.
فصل دوم :بررسی انواع خیانت در امانت در فقه اسلامی
امانت داری از معنا و مفهوی فراگیر برخوردار است که نه به فرد و گروهی خاص از امانت گذاران وامانت داران اختصاص دارد و نه به نوعی خاص از انواع امانتها محدود می شود. آنگاه که از ضرورت امانت داری سخن به میان می آید ممکن است فقط امانتهای دیگر نوعان به ذهن میآید ولی حق اینستکه درفرهنگ قرآنی امانت داری تنها به این نوع از امانتها اختصاص نمی یابد بلکه افزون بر آن امانتهای خداوند ، پیامبر اکرم (ص) و امانتهای خود شخص را نیز شامل است و علماء علم حقوق تقسیمات مختلفی را برای امانت داری ذکر کرده اند من جمله:
الف – امانتهای فردی:
امانت داری نسبت به امانتهای فردی امری فراگیر است که هم امانتهای مادی را در بر می گیرد و هم امانتهای معنوی را شامل می شود
امانتهای مادی:
امانتهای مادی براساس تقسیم فقیهان به «امانتهای شرعی » و «امانتهای مالکی» و بر اساس تقسیم حقوقدانان به «امانتهای قانونی » و «امانتهای قراردادی» تقسیم می گردد. امانتهای مالکی یا قراردادی عبارت است از امانتهایی که به اختیار و اذن مالک در اختیار کسی قرار میگیرد این امانتها سه فرض دارد:
1- امانتهایی که تنها به مصلحت مالک «امانت گذار» است مانند ودیعه، وکالت بی اجرت و …
2- امانتهایی که تنها به مصلحت گیرنده امانت «امانت دار» است مانند عاریه و قرض…
3 - امانتهایی که هم به مصلحت مالک و هم به مصلحت امانت دار است مانند مورد اجاره، رهن، مضاربه مال اشرکة، وکالت، محموله های بار در شرکت های حمل و نقل امانتهای شرعی. امانتهای شرعی یا قانونی عبارت است از امانتهایی که بدون رضایت و اختیار مالک و نیز بی هیچ عقد و قراردادی دراختیار کسی قرار می گیرد مانند مالهای یافت شده، غصب شده، به سرقت رفته، مجهول المالک و نیز مالهایی که از سوی کودکان، دیوانگان، سفیهان، اشخاص غیر مسئول به کسی سپرده می شود.
همه امانتهایی مالی و مادی از نظر عقل و دین امانت محسوب می شود و پاسداشتن آن امری بایسته است . از این رو به حکم آیه «ان الله یامرکم ان تؤدو الامانات الی اهلها» باید در اولین فرصت امانتها را به صاحبان آن برگرداند زیرا خیانت در امانت گناهی است بزرگ تا آنجا که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: کسی که در دنیا به امانتی خیانت کند و آن را به صاحبش برنگرداند و مرگش فرا رسد برغیر آئین من مرده است.
ب) امانتهای معنوی :
امانتهای معنوی نسبت به یکدیگر بسیار است که در این بخش از آنها به اختصار اشاره میشود:
1 - جان و سلامتی یکی از مسئولیتهایی که افراد در جامعه اسلامی نسبت به هم دارند ضرورت حفظ جان و سلامتی دیگران است بویژه کسانی که به سبب بیماری یا سانحه ای جان آنان به خطر افتاده است امام رضا (ع) میفرماید:«انّ الله یکلف اهل الصحة القیام بشأن اهل الزمانة و البلوی» خداوند تندرستان را موظف کرده است که به مدد افراد زمین گیر و دیگر مبتلایان قیام کنند.
2- عهد و پیمان عهد و پیمان از جمله امانتهای معنوی است که وفای به آن امری بایسته است امام علی (ع) می فرمایند: من احسن الامانة رعی الذمم. مهمترین امانتها رعایت عهدهاست. آری این عهد و پیمان بستهای مردم که نشأة گرفته از اعتماد و اتکاء به قول و سخن همدیگر است باعث ایجاد روابط اجتماعی، اقتصادی مستحمکتری می گردد.
منظور از امانت الهی :
در اینکه منظور از این امانت که بر آسمانها و زمین عرضه گردید چیست، دیدگاهها یکسان نیست: به باور برخی، منظور، از این امانت، فرمانها و هشدارهای خداست که مردم را به انجام آنها فرمان داده و به دوری جُستن از کارهای ناپسند و ظالمانه هشدار میدهد.
به باور برخی دیگر، منظور مقرّرات و واجباتی است که خدا انجام آنها را بر بندگان لازم شمرده است.
تعداد صفحه: 46
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
اصل مقاله
چکیده
مقدمه
مبحث اول: مفاهیم
گفتار اول: مفهوم امنیت ملی
گفتار دوم: جاسوسی
گفتار سوم: خیانت به وطن
مبحث دوم: مصادیق
الف) جرم موضوع ماده 501 قانون مجازات اسلامی
1- عمل مرتکب
2- خصوصیت مخاطب
3- موضوع جرم:
ب) جرم موضوع ماده 503 ق.م.ا
1- عنصر مادی
2- عنصر روانی
ج) جرم موضوع ماده 505 ق.م.اا
1- عنصر مادی
1- عنصر روانی
الف) قانونگذار به عنوان مرتکب جرم در همه موارد مزبور از «نظامی» نام برده است.
ب) عنصر مادی جرم یا به صورت در اختیار قرار دادن، (تسلیم کردن) یا آگاه کردن، (افشا کردن) است.
د) جرم موضوع مواد 21، 24 و 26 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح
ج) موضوع جرم
نتیجه گیری
منابع
ارجاعات
اصل مقاله
«اگر دشمن را بشناسی و خود را بشناسی، لازم نیست از نتیجه صد نبرد بترسی. چنان چه خود را بشناسی، اما دشمن را نشناسی، برای هر پیروزی که به دست میآوری، یک شکست هم تحمل خواهی کرد و اگر نه خود را بشناسی و نه دشمن را، در هر نبردی از دشمن شکست خواهی خورد.» (سان تزو، به نقل از جاسوسی: دنیای مدرن جاسوسی، ران فریدل، ترجمه معاونت پژوهشی دانشکده امام باقر «ع»)
چکیده
اطلاعات، نبض عملیاتی یک دستگاه تلقی میشود و همة نهادها، اعم از دولتی یا غیر دولتی حتی در مقیاسی کوچکتر، نسبت به انتشار اطلاعات خود حساسیت دارند. افشاء اسرار حرفهای اصطلاح رایجی است که ضمن داشتن صبغة اخلاقی، صبغة حقوقی نیز دارد که طبق مادة 648 قانون مجازات اسلامی جرم شناخته شده است.
اهمیت اطلاعات در مراکز نظامی، که وظیفة صیانت از استقلال و تمامیت ارضی هر کشوری را بر عهده دارند، دو چندان میشود و حساسیت نسبت به افشاء آنها، به هر طریقی که صورت بگیرد نیز دو چندان است و معمولاً با مجازاتی شدیدتر از مجازات افشای اسرار حرفهای در مراکز غیر نظامی همراه است. قانونگذار ایران نیز به حکم همین حساسیت جنبههای مختلف و اشکال مختلف این عمل را در قانون مجازات اسلامیو قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و قوانین متفرقه دیگر مورد توجه قرار داده و جرم انگاری نموده است. عنوان مجرمانة افشای اسرار و اطلاعات در امور نظامی بر حسب تابعیت مرتکب متفاوت است. بدین توضیح که، اگر مرتکب عمل مجرمانة مزبور تبعة کشوری باشد که اعمال مزبور را علیه آن کشور مرتکب میشود عمل وی خیانت به کشور نامیده میشود ولی اگر مرتکب، تبعة کشور خارجی باشد عنوان عمل وی جاسوسی خواهد بود. ولی قانونگذار ایران در استعمال این الفاظ دقت لازم را ندارد و در قانون مجازات اسلامیو قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح جرمی تحت عنوان خیانت به کشور دیده نمیشود و هرگونه افشای اسرار و اطلاعات یا تحصیل اطلاعات برای دولت خارجی به وسیلة هر کسی که باشد، اعم از آن که مرتکب ایرانی باشد یا خارجی، تحت عنوان جاسوسی جرم انگاری شده است. در این مقاله، سعی شده است مصادیق مربوط به هر یک از دو عنوان در قانون مجازات اسلامی و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح یا قوانین دیگر با مفهوم مربوطه تطبیق و اشکال مختلف اعمال مزبور به طور مختصر مورد بررسی قرار گیرد. .
کلیدواژه ها
جاسوسی؛ خیانت به کشور؛ تحصیل اطلاعات؛ افشای اطلاعات
مقدمه
حفظ استقلال و تمامیت ارضی هر کشوری وظیفة اصلی و اولیه هر رژیم سیاسی حاکم بر آن کشور است و این هدف مورد توجه تمامی رژیمهای سیاسی حاکم بر کشور، صرفنظر از نوع و ماهیت آنها است اعم از این که با دیگر اهداف و برنامههای رژیم سیاسی حاکم قبلی موافق باشند یا کاملاً مخالف. چون آن چه که مورد حمایت است سرزمینی است که رژیم سیاسی میخواهد حاکمیت خود را در آنجا اعمال کند.
برای این منظور همة حکومتها نیروی نظامی تشکیل میدهند و قسمت عمدهای از بودجة مملکتی را صرف این نیرو میکنند، چون نوعاٌ قوام مملکت و دوام حکومت و کشورداری منوط به وجود چنین نیرویی است. نیروی نظامی هر دولتی نیز پشتیبان سیاستهای امنیت ملی آن دولت به شمار میرود. «سیاستهای امنیت ملی، آن دسته از سیاستهایی است که دولتها برای حفظ یا بسط ارزشهای حیاتی ملی در برابر تهدیدات دشمنان بالفعل یا بالقوه در پیش میگیرند.» (کاسیوروسکی، 1379. ص. 304)
تعارض منافع بین دولتها و نابرابری توان نظامی آنها از لحاظ امکانات و تواناییهای مادی و معنوی زمینة رقابت بین آنها را ایجاد میکند و هر دولتی برای کسب قدرت بیشتر تلاش میکند. برای این منظور هر دولتی تلاش میکند اطلاعاتی را که دولت رقیب در اختیار دارد و بر اساس اطلاعات مزبور برنامههای امنیت ملی خود را تنظیم میکند، به نحوی از چنگ وی خارج کند. در این راستا افرادی را اجیر میکند که اطلاعات را از افراد دارنده اطلاعات اخذ کنند که چنین افرادی در اصطلاح حقوقی و سیاسی جاسوس نامیده میشوند.
هرچند با توجه به پیشرفتهایی که تکنولوژی در دهههای اخیر در اختیار جامعة بشری قرار داده است امکان اخذ اطلاعات بدون نیاز به مخاطب انسانی را فراهم نموده و جاسوسان میتوانند با ردیابی الکترونیکی کامپیوترهای حاوی اطلاعات، اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورند، ولی به پیروی از سنت معمول، تحصیل اطلاعات حساس معمولاً به مخاطب انسانی نیاز دارد، مخاطبی که نوعاٌ تابع دولت صاحب اطلاعات است.
جاسوسان برای تحصیل اطلاعات با توسل به شگردهای مختلف، افراد دارندة اطلاعات را شناسایی میکنند و نهایتاً به طرق مختلف از جمله تطمیع و تهدید و یا با سوء استفاده از عدم مهارت و سادگی و بی احتیاطی برخی مأموران، اطلاعات را از آنان اخذ میکنند. چنین مأمورانی، در صورتی که عمداً اطلاعات کشور خود را در اختیار بیگانگان قرار دهند خائن به وطن نامیده میشوند.
مطالب این مقاله در دو مبحث ارایه میشود. در مبحث اول از مفهوم امنیت ملی، جاسوسی و خیانت به کشور بحث میشود و در مبحث دوم از مصادیق جاسوسی و خیانت به کشور بحث خواهد شد.
مبحث اول: مفاهیم
گفتار اول: مفهوم امنیت ملی
امنیت ملی از دو عبارت امنیت و ملی ترکیب یافته است. مفهوم مخالف این عبارت ترکیبی دلالت بر آن دارد که در مقابل مفهوم امنیت ملی، مفهوم امنیت جهانی وجود دارد. ولی، در درجة اول برای هر دولتی مفهوم امنیت ملی از اهمیت به سزایی برخوردار است. به عبارت دیگر، دولتها تنها زمانی میتوانند نگران امنیت جهانی باشند که ابتدا امنیت داخلی و ملی خود را تأمین کرده باشند و عوامل مخل امنیت جهانی بر امنیت ملی آنان اثر منفی داشته باشد.
مشکلی که در مورد امنیت ملی وجود دارد «بحث مفهومی در بارة دامنة امنیت ملی است که در این زمینه عدهای مواضع سخت گیرانه و افراطی دارند. این دسته با توجه به محدودة فکری محدود، سنتی، و آموزشهای ویژة خود استدلال میکنند که امنیت ملی باید به دفاع نظامی در مقابل حملات خارجی محدود باشد، در حالی که عدهای دیگر با عنایت به تهدیدات مشترک و در حال گسترش جهانی، میخواهند ایدة امنیت ملی را آن قدر توسعه بدهند که شامل همة گرایشهای نامطلوب و بی ثبات کنندة داخلی و خارجی برای یک ملت شود. رهیافت اول ناقص است، زیرا بسیاری از تهدیدات امنیتی جاری را که حتی سنتیترین تحلیل گران دفاعی بر اهمیت آنها اعتراف دارند، نادیده میگیرد و رهیافت دوم نیز از نقص رنج میبرد، زیرا آن قدر وسیع و مبهم است که از مطالعة کل روابط بین الملل قابل تفکیک نیست.» (ماندل، 1379. ص. 20)
به همین اعتبار نباید تصور نمود که امنیت ملی نه تنها به امنیت در مقابل تهاجمات نظامی از طرف دولتی خارجی علیه استقلال و تمامیت ارضی کشور اطلاق میشود، بلکه ضمن آن که این مفهوم از امنیت ملی دارای اهمیتی اساسی است ولی دولتها معمولاً در کنار آن خدشه دار شدن امنیت فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی را نیز مورد توجه قرار میدهند. هر چند نباید از ذهن دور داشت که خدشه به سایر جنبههای امنیت در نهایت میتواند به امنیت دولت در معنای اول لطمه وارد کند.
«نقش اقتصاد در امنیت ملی، حیاتی میباشد و دلیل آن تأثیرات گسترده آن بر سایر ارزشهای ملی است. عدم توسعه یافتگی پایدار و محرومیت از رفاه اقتصادی، روحیه ملی را تضعیف میکند و نا آرامیهای اجتماعی را بر میانگیزد و در نتیجه چند دستگی داخلی را شدت میبخشد. چنین ضعف داخلی میتواند اقدامات خصمانه را از جانب دشمنان بالقوه یا بالفعل باعث شود.» (آزر و این مون، 1379. ص. 368)
راه تأمین امنیت ملی کشور مستلزم اطلاع از خطراتی است که به امنیت ملی لطمه وارد میکند و با درک این امور میتوان در واقع خطرات موجود علیه امنیت ملی را شناسایی و به مقابله با آنها پرداخت. با درک این خطرات است که دولتها در تلاش مستمر برای تأمین امنیت ملی خود از طریق حفاظت از اطلاعات خود هستند. چون اطلاعات همانند خونی میماند که در رگهای بدن جریان دارد و با خروج آن از بدنة سیستم امنیت ملی سیستم مزبور کارایی خود را از دست میدهد.
برای رفع این ایرادات است که این مقاله به مفهومی از امنیت نظر دارد که دارای عناصر زیر باشد: اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، نظامی و منابع محیطی. در مقرراتی هم که در زمینة جاسوسی و خیانت به کشور به تصویب رسیده، قانونگذار تلاش کرده است به تمامی عناصر مزبور توجه داشته باشد که در قسمتهای بعدی به تفصیل به آنها اشاره خواهد شد.
گفتار دوم: جاسوسی
از نظر تاریخی گفته میشود که مفهوم جاسوسی قدمتی به اندازه تمدن دارد. نسخههای دوره باستان و کلاسیک اغلب به جاسوسان و استفاده از جاسوسی اشاره میکنند. (برای مثال، در نسخههای بابل 100 بار به جاسوسی اشاره شده است) در حالی که افسانه یونانی اسب تروجان نشان میدهد که عملیات مخفی[1] و حیلههای کثیف[2] چیز جدیدی نیستند. ریشههای جاسوسی در شرق نیز خیلی عمیق است: در قرن سوم قبل از میلاد هم امپراطوری هند و هم امپراطوری چین کنترل خود را بر قلمروی وسیع خودشان به کمک شبکههای جاسوسی تضمین نمودند.
جاسوسی را میتوان به عمل استفاده از جاسوسان برای به دست آوردن اطلاعات درباره نقشهها، فعالیتها یا منابع رقیب یا دشمن تعبیر کرد. جاسوسی با توجه به ماهیت و اقضاء عمل نوعاٌ ارتباط نزدیکی با هوش و ذکاوت دارد و هر فردی توانایی آن چه جاسوسی را ندارد. آن چه ماهرانه عمل به نحوی که احتمال فاش شدن عمل را بسیار پائین آورد از لوازم جاسوسی است. بنابراین، نوعاٌ برای آن چه آن از افراد بسیار ماهر و باهوش و خبره استفاده میشود. با این حال میتوان گفت جاسوسی بر حسب طبیعت مخفیانه، خشونت آمیز و خطرناکش از هوش و ذکاوت متمایز میشود.
از این رو گفته میشود «شخصیت، خصوصیات فردی، خط فکری و شهامت فرد همگی در جنبه انسانی جاسوسی نقش عمده دارد و بی دقتی و عدم هوشیاری هم در این زمینه کاملاٌ موثر است. جاسوسی مستلزم سر و کار داشتن با افرادی است که منابع بالقوه اخبار و اطلاعات هستند و افرادی که همیشه واکنش مورد انتظار را نشان نمیدهند. هر چند که دستگاههای فنی پیشرفته باشند یا طرحهای مورد نظر با نهایت دقت طراحی شوند هنگامیکه افراد تحت فشار شرایط موجود سعی میکنند اسرار را بدزدند هر آن ممکن است اشتباهاتی رخ دهد. وظیفه افسر اطلاعاتی است که برای حل این مشکلات بالقوه چاره اندیشی کند. یک مأمور برای اجرای موفقیت آمیز عملیات باید از دقت نظر خوبی در تشخیص خصوصیات افراد بهرهمند باشد و افسر و عامل هر دو باید در بررسی جوانب کار دقت و مهارت خوبی داشته باشند. اگر چنین نباشد آنها نخواهند توانست فعالیت جاسوسی را در دراز مدت با هم ادامه دهند.» (فریدل، 1382. صص 49 و 50)
ولی به نظر میرسد، هرچند نوعاٌ برای آن چه جاسوسی هوش و ذکاوت جاسوس لازم و ضروری است ولی در برخی موارد بدون هوش و ذکاوت و با توسل به خشونت و اعمال خطرناک نیز میتوان مرتکب جاسوسی شد. چون، اگر جاسوسی بدست آوردن اطلاعات است این کسب اطلاعات به هر نحوی صورت گرفته باشد مقصود حاصل خواهد شد.
برخی در تعریف جاسوسی مخفیانه بودن عملیات را جزء ماهیت و ذات آن تلقی میکنند و جاسوسی را به جمع آوری یا انتقال اطلاعات که از طریق ورود مخفیانه به مرزهای تحت کنترل منحصر به فرد یک سازمان، از جمله کانالهای ارتباطی منحصر به فرد به دست آمده باشد تعبیر میکنند. به این اعتبار موارد زیر را از شمول تعریف جاسوسی خارج میدانند:
1- نظارت بر شبکه ارتباطات یک کشور یا سازمان از خارج جاسوسی نیست. چون این امر متضمن دسترسی به حوزهها یا وسایل ارتباط جمعی منحصر به فرد نیست،
2- شکستن کدها جاسوسی نیست مگر آن که اطلاعات مورد استفاده قرار بگیرد،
3- ایجاد کدهای قوی جاسوسی نیست،
4- اگر هدف عملیات مخفی بازیابی یا اصلاح اطلاعات باشد جاسوسی نیست،
5- استفاده از اطلاعات طبقه بندی شده جاسوسی نیست، مگر آن که برای کمک به اعمال اضافی جاسوسی مورد استفاده قرار بگیرد،
6- انتقال اطلاعات جاسوسی نیست مگر این که در حوزهای ارتکاب یابد که خطر قوی تجزیه یا سرقت اطلاعات مزبور وجود داشته باشد.