تعداد صفحه: 23
نوع فایل: Word
فرمت فایل: docx
*** قابل ویـرایش
فهرست مطالب
مقدمه
الگوهای جوانه زنی
جوانه زنی بدون زمینی یا بدون خاکی
جوانه زنی درون زمین یا درون خاکی
مراحل جوانه زنی
بیدار شدن یا فعال شدن بذر
رشد طولی
نیازمندیهای جوانه زنی:
گازها
نور:
درجه حرارت:
آب:
الف) وضعیت پوسته بذر:
Growth stage
Activation stage
imibibition stage
ب) فراهم بودن آب :
ج) ترکیب شیمیایی بذر:
آکسین:
سایتوکینین:
جیبرلین:
مراحل جوانه زنی:
آب گیری بافتها
افزایش تنفس
فعالیتهای آنزیمی و هضم
عوامل موثر در جوانه زنی بذرهای گیاهان
عوامل موثر در جوانه زنی بذر گیاهان
تاثیر شوری بر فعالیت های فیزیولوژیکی گیاهان
اثرات کلی شوری بر رشد و عملکرد
تاثیر شوری برغلات
مصرف روی در زمین های شور
مصرف پتاسیم در زمینهای شور
اثرات جانبی شوری بر خاک
جیبرلین
اندازهگیری جیبرلینها
خصوصیات شیمیایی جیبرلینها
بیوسنتز جیبرلینها
انتقال جیبرلینها
تشکیل مشتقات غیر فعال جیبرلینها
بتا هیدروکسیلاسیون
اشکال پیوسته جیبرلینها
اثرات فیزیولوژیکی جیبرلینها
اثر بر روی رشد
سنتز جدید هیدرولازها در یاختههای آلورون جو وابسته به GA
سایر اثرات جیبرلین
آنتی جیبرلینها
مقدمه
جوانه زنی عبارتست از خروج ریشهچه از بذر که با عمل پاره کردن پوسته بذر و تحت تاثیر عوامل محیطی و عوامل داخلی بذر صورت میگیرد. جوانه زنی یکی از مراحل رویشی بذر است. علاوه بر مرحله جوانه زنی ، مرحله دیگری هم در رشد گیاه داریم که مرحله سبز شدن میباشد. این مرحله را نباید با مرحله جوانه زنی اشتباه گرفت. مرحله سبز شدن ، خروج گیاهچه از سطح خاک و قرار گرفتن برگهای اولیه در مقابل تابش نور میباشد.
الگوهای جوانه زنی
جوانه زنی بدون زمینی یا بدون خاکی
این حالت که در اکثر بذرهای گیاهان دولپهای و حبوبات دیده میشود، وضعیتی را شامل میشود که در آن محور زیر لپه در ابتدا شروع به رشد میکند. با رشد محور زیر لپه ، بخش اندوختهای بذر یا لپهها با یک حالت عصایی شکل یا خمیده شروع به خارج شدن از خاک میکنند. در این حالت جوانه انتهایی در داخل لپهها محفوظ میباشند. لپهها پس از خروج از خاک ، پوسته خود را از دست داده و متعاقبا دو برگ اولیه ظاهر میشود. پس از این مرحله محور بالایی لپه شروع به رشد میکند. پس از این مرحله هم برگهای اصلی گیاه ظاهر شده و گیاه در مجاورت نور به اعمال حیاتی خود ادامه میدهد.
جوانه زنی درون زمین یا درون خاکی
این وضعیت که در اکثر گیاهان تک لپهای ، بویژه غلات و در برخی حبوبات مانند نخود دیده میشود که در آن پس از عمل جوانه زنی محور بالایی لپه شروع به رشد میکند. محور بالایی لپه به حالت نیزه مانند خاک را شکافته و از خاک خارج میشود. با برخورد نور به محور بالایی لپه ، رشد آن متوقف شده و برگهای اولیه در مقابل نور قرار میگیرند. در این نوع جوانه زنی ، اندوخته بذری یا لپه از خاک خارج نمیشود.
مراحل جوانه زنی
بیدار شدن یا فعال شدن بذر
در این مرحله ابتدا جذب آب صورت میگیرد که موجب نرم شدن پوسته و مرطوب شدن پروتوپلاست میشود و در نهایت سبب شکسته شدن پوسته بذر میشود. بلافاصله بعد از آبگیری ، ساخته شدن آنزیمها صورت میگیرد.
رشد طولی
به دنبال مرحله بیدار شدن بذر ، رشد طولی سلولها آغاز میشود. ابتدا ریشه چه که در پایین محور جنینی قرار دارد شروع به رشد میکند. خروج ریشه چه از بذر نخستین شاهد جوانه زنی است. ریشههای جانبی بلافاصله ظاهر میشوند. ریشههای جنینی که از ریشه چه تشکیل میشوند، بعد از تشکیل شدن رشد و نمو کرده و در عمق خاک نفوذ میکنند. بعد از رشد ریشه چه ، ساقهچه که در بالای محور جنینی قرار دارد، شروع به رشد میکند. در واقع ساقه چه نقطهای است که ساقه از آن خارج میشود.
نیازمندیهای جوانه زنی:
گازها
سومین عامل موثر در جوانه زنی گازها می باشد.هوا تشکیل شده از حدود 21 درصد اکسیژن- 79 درصد نیتروژن- 03/0 درصد دی اکسید کربن و مقادیر اندکی گازهای بی اثر.ازت معمولا تاثیری روی جوانه زنی ندارد. در اکسیدکربی که غلظتی کم دارد هرگاه مقدارش کاهش یابد تاثیری بر جوانه زنی دارد ولی افزایش در co2 باعث کاهش نرخ جوانه زنی می گردد. 3 درصد یعنی 100 برابر می شود.کاهش میران اکسیژن باعث کاهش نرخ جوانه زنی می گردد ولی افزایش آن تاثیری ندارد. نکته:برنج و دیگر گیاهان آبزی قادرند در محیط زیر آب که غلظت اکسیژن کم باشد جوانه بزنند . بذور حتی قادرند تا در محیط فاقد اکسیژن نیز جوانه بزنند البته در این شرایط گیاهچه های حاصله ضعیف و غیر عادی می باشند.
نور:
اکثر بذور برای جوانه زنی نیاز به نور دارند دسته ای از بذور که جهت جوانه زنی خود به نور نیاز دارند بذور فوتوبلاستیک نامیده می شوند مانند کاهو- توتون- تنباکو- و کرفس.دسته ای از بذور نیز برای جوانه زنی خود به تاریکی نیازمندند و نور در جوانه زنی آنها عامل محدود کننده است مانند گوجه فرنگی – صعلب و برخی از بذو.ر علفهای هرز البته اکثر بذور علف هرز فوتوبلاستیک هم هستند. و دسته سوم بذوری است که نسبت به نور در زمان جوانه زنی بی تفاوتند مانند بذر اکثر گیاهان زراعی.
درجه حرارت:
عامل دوم در جوانه زنی رطوبت است . بذور مختلف برای عمل جوانه زنی خود به محدوده حرارتی مشخصی نیاز دارند و از این نظر گیاهان را به دو دسته سردسیری و گرمسیری تقسیم می کنند ولی در مجموع هر بذری برای جوانه زنی خود درجات حرارت کاردینال دارند.(min ------- opt ----------- max). در پائین تر از صفر فیزیولوژیک اصلا جوانه زنی نخواهیم داشت و در درجات حرارتی بالا ساختمان پروتئین شکسته شده و دناتوره می شود و چون آنزیمها و هورمونها ساختمان پروتئینی دارند در درجه حرارت بالا از کار افتاده و غیر فعال می گردند.بهترین درجه حرارت برای جوانه زنی درجه ای است که بیشترین تعداد بذور جوانه زده در کمترین مدت زمان به دست می آید و درجه حرارت opt در اکثر مواقع به درجه حرارت max نزدیک است.
آب:
جز اول در فرایند است . وجود آب برای عمل جوانه زنی شرط لازم است . مهمترین نقش آب در عمل جوانه زنی عبارت است از فعال کردن آنزیمها (غلظت مواد بازدارنده زیاد شده تا فعالیت هورمونها توسط آب کاهش یابد.) معمولا در حالت خواب بذر چه به صورت رکود و چه به صورت استراحت اگر فاکتور رطوبت عامل بازدارنده باشد با جذب آب غلظت هورمونهایی که در جنین وجود داشته زیاد شده و فعال می شوند.- تجزیه مواد به تبع فعال شدن آنزیمها را خواهیم داشت- انتقال مواد تجزیه شده از بافت ذخیره ای به محور جنین و ساختن ترکیبات شیمیایی جنین از عواقب جذب رطوبت است. بنابراین شروع کار با جذب رطوبت انجام می گیرد. مقدار آبی را که بذور مختلف برای جوانه زنی خود نیاز دارند به عواملی بستگی دارد:
الف) وضعیت پوسته بذر:
این مورد هم از نظر میزان جذب آب مهم می باشد. معمولا بذوری که پوسته ناصاف دارند آب بهتری را در خود جذب می کنند زیرا در این بذور سطح تماس بذر با خاک افزایش می یابد دربسیاری از بذور نیز منافذ پوسته ها محلهای مناسبی برای ورود رطوبت به داخل بذر می باشند .جذب آب توسط بذر طی 3 مرحله اتفاق می افتد که عبارتند از: